పాకిస్తాన్(Pakistan)తో ఆఫ్ఘనిస్తాన్(Afghanisan) సంబంధాలు క్షీణిస్తుండటంతో, న్యూఢిల్లీ అండ్ ఇస్లామాబాద్(New Delhi and Islamabad) మధ్య విద్వేషాలు కొనసాగుతుతుండటంతో తాలిబన్లు(Taliban) ఇప్పుడు ఇండియా(India)తో స్నేహం పెంచుకోవడం మొదలుపెట్టాయి. ది ఎకనామిక్ టైమ్స్(The Economics Times) నివేదిక ప్రకారం, తాలిబాన్ ప్రభుత్వం ఇరాన్(Iran)లోని చాబహార్ ఓడరేవుపై దృష్టి పెట్టాలని నిర్ణయించింది, ఎందుకంటే ఈ ఓడరేవు ప్రస్తుతం భారతదేశం నిర్వహణలో ఉంది అలాగే పాకిస్తాన్ ఓడరేవులపై ఆధారపడటాన్ని తగ్గించే ఉద్దేశ్యంతో అంతర్జాతీయ ఉత్తర-దక్షిణ రవాణా కారిడార్ (INSTC)లో చేరడాన్ని అన్వేషిస్తోంది.
కాబూల్..ఇస్లామాబాద్ మధ్య ఉద్రిక్తతలు
2021లో తాలిబన్లు కాబూల్ను తమ ఆధీనంలోకి తీసుకున్న తర్వాత చాబహార్ ఓడరేవు ప్రాజెక్టు పురోగతికి కొన్ని అడ్డంకులు ఎదురయ్యాయి. కానీ కాబూల్ ఇంకా ఇస్లామాబాద్ మధ్య ఉద్రిక్తతలు పెరగడంతో ముఖ్యంగా పాకిస్తాన్ ఆఫ్ఘన్ శరణార్థులను బహిష్కరించడం ప్రారంభించిన తర్వాత తాలిబన్లు ఇరాన్ అలాగే భారతదేశంతో కలిసి పనిచేయడం వైపు మొగ్గు చూపడం ప్రారంభించాయని ఈ విషయం తెలిసిన కొందరు వ్యక్తులు వార్తాపత్రికకు తెలిపారు. ఈ ఓడరేవు ఇరాన్ , భారతదేశం అలాగే ఆఫ్ఘనిస్తాన్ మధ్య ముఖ్యమైన రవాణా మార్గంగా పనిచేస్తుంది. ఈ ప్రాజెక్టులో కాబూల్ పాత్ర గురించి చర్చించడానికి తాలిబన్ అధికారులు ఇప్పటికే టెహ్రాన్ను సందర్శించినట్లు నివేదికలు ఉన్నాయి. క్రెమ్లిన్తో సన్నిహిత సంబంధాలు కొనసాగించే రష్యాకు చెందిన ప్రముఖ థింక్-ట్యాంక్ వాల్డై క్లబ్ ప్రకారం, చబహార్ పోర్ట్ ప్రాజెక్టులో తన పాత్రను పెంచడం ద్వారా తాలిబన్లు పాకిస్తాన్ నుండి స్వాతంత్రం మెసేజ్ అందించడానికి ప్రయత్నిస్తున్నారని నివేదిక పేర్కొంది. ఇరాన్ ప్రాంతీయ ప్రభావాన్ని పెంచుకునే వ్యూహంలో భాగంగా ఆఫ్ఘనిస్తాన్ను అంతర్జాతీయ ఉత్తర-దక్షిణ రవాణా కారిడార్ (INSTC)లోకి తీసుకురావాలని కూడా చూస్తోంది.
చాబహార్ పోర్ట్ ప్రాజెక్ట్
ఇరాన్లోని చాబహార్ ఓడరేవును అభివృద్ధి చేసి నిర్వహించడానికి గత ఏడాది మే నెలలో భారతదేశం ఇరాన్తో 10 సంవత్సరాల ఒప్పందంపై సంతకం చేసింది. ఈ ఓడరేవు ఇరాన్ మొట్టమొదటి డీప్ వాటర్ ఓడరేవు ఇంకా చైనా నిర్వహిస్తున్న పాకిస్తాన్లోని గ్వాదర్ ఓడరేవు నుండి కేవలం 72 కిలోమీటర్ల దూరంలో ఉంది. రెండు దేశాల మధ్య ఈ ప్రధాన ప్రాజెక్ట్ భారతదేశం, ఇరాన్, ఆఫ్ఘనిస్తాన్, మధ్య ఆసియా అలాగే యురేషియా ప్రాంతం మధ్య వాణిజ్యాన్ని నిర్వహించడంలో కీలక పాత్ర పోషిస్తుంది.
మిడ్ ఆసియా అంతటా భారతదేశం వాణిజ్య ఆశయాలు
పాకిస్తాన్ భారతదేశానికి ఆఫ్ఘనిస్తాన్కు ప్రత్యక్ష భూ మార్గాన్ని నిరాకరించినందున, ఈ ప్రాజెక్ట్ భారతదేశం ఆఫ్ఘనిస్తాన్ మార్కెట్ను చేరుకోవడానికి ఇంకా పాకిస్తాన్ ఓడరేవులు, గ్వాదర్ అలాగే కరాచీలను దాటడానికి సముద్ర-వాణిజ్య సంబంధాన్ని కూడా ఏర్పాటు చేసింది. మరోవైపు, చైనా బెల్ట్ అండ్ రోడ్ ఇనిషియేటివ్ (BRI)కు దాని వ్యతిరేకత దృష్ట్యా, మిడ్ ఆసియా అంతటా భారతదేశం వాణిజ్య ఆశయాలకు ఇది గొప్ప ప్రాముఖ్యతను సంతరించుకుంది.
అమెరికా అధ్యక్షుడు ట్రంప్ హయాంలో అమెరికా ఆంక్షలు తిరిగి విధించినప్పటికీ చాబహార్ ప్రాజెక్టులో భాగస్వామ్యాన్ని క్లిష్టతరం చేసే ప్రమాదం ఉన్నప్పటికీ, ఇరాన్ ఇంకా తాలిబన్లు రెండూ ఆఫ్ఘనిస్తాన్ను ప్రపంచ మార్కెట్లకు అనుసంధానించే కీలక రవాణా కేంద్రంగా ఈ ఓడరేవును అభివృద్ధి చేయడానికి కట్టుబడి ఉన్నట్లు కనిపిస్తున్నాయని ఆఫ్ఘనిస్తాన్ టైమ్స్ నివేదించింది.
Read Also: Ishaq Dar : చైనాతో కీలక ఒప్పందం చేసుకున్న పాకిస్థాన్
