ఇప్పటివరకు బ్యాంకుల్లో చెక్కులు క్లియర్ (Clear checks) కావడానికి కనీసం రెండు పని దినాలు పట్టేది. కానీ ఇకపై అలాంటిదేమీ కాదు. రిజర్వు బ్యాంక్ ఆఫ్ ఇండియా (ఆర్బీఐ) (Reserve Bank of India (RBI)) తెచ్చిన తాజా విధానంతో చెక్కు క్లియరింగ్ గంటల వ్యవధిలో పూర్తవుతుంది. అంటే, చెక్కు వేస్తే గంటల్లోనే డబ్బులు అకౌంట్లో పడిపోతాయి!ఈ కొత్త ప్రక్రియ అక్టోబర్ 4, 2025 నుంచి అమల్లోకి రానుంది. దీని ద్వారా బ్యాంకింగ్ సేవలు మరింత వేగవంతంగా మరియు సమర్థవంతంగా మారనున్నాయి. చెక్కులు ఇక వేచి చూడాల్సిన అవసరం లేదు. ఈ మార్పు వల్ల ఖాతాదారులకు సమయం, శ్రమ రెండూ మించిపోతాయి.ప్రస్తుతం చెక్ ట్రంకేషన్ సిస్టమ్ (CTS) ద్వారా చెక్కులు స్కాన్ చేసి క్లియర్ చేస్తారు. అయితే, కొత్త విధానంలో CTSకి కీలకమైన అప్డేట్స్ చేయనున్నారు. వాటి వలన చెక్కు జమ చేసిన కొన్ని గంటల్లోనే అది క్లియర్ అవుతుంది. దీంతో నగదు లావాదేవీలు మరింత సులభంగా జరుగుతాయి.
నిరంతర క్లియరింగ్, సెటిల్మెంట్ ఎలా పనిచేస్తుంది?
రెండు దశలుగా ఈ కొత్త విధానాన్ని అమలు చేయనున్నారు :మొదటి దశ: అక్టోబర్ 4, 2025 నుంచి మొదలవుతుంది. ఈ దశలో వ్యాపార వేళల్లో (working hours) చెక్కుల క్లియరింగ్ నిరంతరాయంగా జరుగుతుంది. అంటే, లంచ్ బ్రేక్లు లేదా బ్యాంకింగ్ టైమ్ ముగిసిన తర్వాత కూడా క్లియరింగ్ ఆగదు.
రెండో దశ: 2026 జనవరి 3 నుంచి ప్రారంభం. ఈ దశ తర్వాత చెక్కుల క్లియరింగ్, సెటిల్మెంట్ 24×7 కొనసాగుతుంది. అర్థరాత్రి అయినా, ఆదివారమైనా – చెక్కులు క్లియర్ అవుతాయి!
ఖాతాదారులకు ఇంతలో ప్రయోజనం ఏంటి?
ఈ మార్పుల వల్ల ఖాతాదారులకు ఎన్నో లాభాలు ఉంటాయి:
డబ్బులు వేగంగా అకౌంట్లోకి వస్తాయి
అత్యవసర నిధులు వెంటనే అందుబాటులోకి వస్తాయి
చెల్లింపుల ఆలస్యం వల్ల జరిగే ఇబ్బందులు తగ్గుతాయి
చెక్కుల క్లియరింగ్పై నమ్మకం పెరుగుతుంది
బ్యాంకులకు కూడా ఉపయోగమే
ఖాతాదారుల కంటే బ్యాంకులకు కూడా ఇది ఓ వరం లాంటిదే. చెక్కుల నిర్వహణ వేగవంతం అవుతుంది. కస్టమర్ సేవలపై నమ్మకం పెరుగుతుంది. అలాగే మానవీయ పొరపాట్లు తగ్గుతాయి.డిజిటల్ ఇండియాలో ఇది మరో కీలక అడుగు. చెక్కుల క్లియరింగ్ను గంటల వ్యవధిలోనే పూర్తి చేయడం అనేది దేశీయ బ్యాంకింగ్ రంగానికి ఓ పెద్ద గేమ్చేంజర్. రిజర్వ్ బ్యాంక్ తీసుకున్న ఈ ముందడుగు ప్రతి ఖాతాదారుడికి ఉపశమనం కలిగించే చర్యగా నిలుస్తుంది.
Read Also :
