ఆంధ్రప్రదేశ్లో మద్యం అమ్మకాలు విపరీతంగా పెరుగుతున్నాయి. 2024-25 ఆర్థిక సంవత్సరంలో మద్యం విక్రయాలు రూ.30 వేల కోట్ల మార్క్ను దాటేసాయి. రాష్ట్రంలో కొత్త మద్యం విధానాలు, బ్రాండెడ్ మద్యం తిరిగి అందుబాటులోకి రావడం, తక్కువ ధరల్లో మద్యం లభ్యత వంటి అంశాలు దీనికి ప్రధాన కారణంగా కనిపిస్తున్నాయి. ముఖ్యంగా రూ.99 మద్యం అందుబాటులోకి రావడంతో వినియోగదారులు పెరిగారు.
మద్యం అమ్మకాల గణాంకాలు
ఆధికారిక లెక్కల ప్రకారం, రాష్ట్రవ్యాప్తంగా ప్రతి రోజు సగటున రూ.83 కోట్ల మేర మద్యం అమ్మకాలు జరుగుతున్నాయి. 2023-24లో రూ.30 వేల కోట్ల విలువైన మద్యం అమ్మకాలు జరిగితే, 2024-25లో ఈ సంఖ్య 9.1% పెరిగింది. అయితే, విక్రయల మొత్తం పెరిగినప్పటికీ, ఆదాయం కేవలం 0.34% మాత్రమే పెరిగింది. కొత్తగా ప్రభుత్వం ప్రవేశపెట్టిన రూ.99 క్వార్టర్ మద్యం బ్రాండ్లు విక్రయాల పెరుగుదలకు దోహదపడినట్లు విశ్లేషకులు చెబుతున్నారు.
జిల్లాల వారీగా మద్యం అమ్మకాలు
12 జిల్లాల్లో మద్యం అమ్మకాలు తగ్గగా, కొన్ని ప్రధాన నగరాల్లో అమ్మకాలు భారీగా పెరిగాయి. ముఖ్యంగా:
కర్నూలు – 13.63% పెరుగుదల
చిత్తూరు – 11.71% పెరుగుదల
శ్రీ సత్యసాయి – 10.22% పెరుగుదల
అనకాపల్లి – 1.77% తగ్గుదల
శ్రీకాకుళం – 1.39% తగ్గుదల
పార్వతీపురం మన్యం – 1.34% తగ్గుదల
నెల్లూరు – 1.32% తగ్గుదల
మద్యం పాలసీ మార్పులు
కూటమి ప్రభుత్వం అధికారంలోకి వచ్చాక మద్యం పాలసీలో కొన్ని కీలక మార్పులు చేశారు. ముఖ్యంగా:
రూ.99 మద్యం లభ్యత – తక్కువ ధరల్లో మద్యం అందుబాటులోకి రావడం వినియోగదారుల సంఖ్యను పెంచింది.
బార్ లైసెన్స్ ఫీజు తగ్గింపు – త్రీ స్టార్ హోటళ్లు మరియు ఆపైబడిన హోటళ్లకు బార్ లైసెన్స్ ఫీజును రూ.25 లక్షలకు తగ్గించారు.
బెల్టు షాపుల నియంత్రణ – బెల్టు షాపులు కొనసాగుతున్నాయనే ఆరోపణలపై ప్రభుత్వం కఠిన నిర్ణయాలు తీసుకుంటోంది.
మద్యం అమ్మకాలతో ఆర్థిక ప్రభావం
ప్రభుత్వ ఆదాయంలో మద్యం విక్రయాలు కీలకపాత్ర పోషిస్తున్నాయి. 2023-24లో మద్యం అమ్మకాల ద్వారా రూ.25,082 కోట్ల ఆదాయం సమకూరింది. కొత్త పాలసీ అమల్లోకి వచ్చిన తర్వాత ప్రభుత్వం దరఖాస్తు రుసుముల ద్వారా రూ.1,800 కోట్లు ఆదాయం పొందింది. అయితే, అధిక వినియోగం వల్ల ఆరోగ్య పరంగా, సామాజికంగా అనేక సమస్యలు తలెత్తే అవకాశం ఉంది.
ప్రజాస్వామ్య సమీకరణం
మద్యం విక్రయాలపై సామాజిక కార్యకర్తలు, ప్రతిపక్ష పార్టీలు ఆందోళన వ్యక్తం చేస్తున్నారు. తక్కువ ధరలో మద్యం అందుబాటులోకి రావడం పేదవర్గాల ప్రజల ఆరోగ్యంపై ప్రభావం చూపుతుందని ఆరోపణలు ఉన్నాయి. ప్రభుత్వం ఈ అంశంపై సమీక్షించి, తగిన నియంత్రణ విధించాలని పలువురు విశ్లేషకులు సూచిస్తున్నారు.
నిర్దిష్ట పరిశీలన
ప్రభుత్వం తీసుకుంటున్న మద్యం విధానాలు ఆర్థికంగా లాభదాయకమైనా, దీని సామాజిక ప్రభావం ఎలా ఉంటుందనేదానిపై విస్తృత చర్చ అవసరం. మద్యం వినియోగం పెరిగితే ఆరోగ్య సమస్యలు, కుటుంబ వివాదాలు, అల్లర్లు వంటి సమస్యలు పెరిగే ప్రమాదం ఉంది. మద్యం అమ్మకాల్లో పరిమితిని పెట్టేలా చర్యలు తీసుకుంటే సమాజానికి మేలు జరగొచ్చు.
ముగింపు
ఏపీలో మద్యం విక్రయాలు భారీ స్థాయిలో పెరగడం, ముఖ్యంగా తక్కువ ధరల్లో అందుబాటులోకి రావడం కలవరపాటు కలిగించే అంశం. ప్రభుత్వం ఈ విధానాలను సమీక్షించి, ప్రజాస్వామ్య సమీకరణం ద్వారా సమతుల్యమైన నిర్ణయాలు తీసుకోవాల్సిన అవసరం ఉంది. సామాజిక బాధ్యతతో కూడిన మద్యం నియంత్రణ విధానం అమలు చేయడం ఎంతో ముఖ్యం.
