Scorpion: తేలు కాటు వేయగానే తీసుకోవాల్సిన అత్యవసర చర్యలు

Sharanya | Updated on: Jul 7, 2025 | 4:55 PM

వాట్సాప్‌లో ఫాలో అవండి

వర్షాకాలం వచ్చిందంటే ఇంటి చుట్టూ, తోటలలో, చెట్ల పొదలలో విషపూరిత జంతువులు సంచరించడం సహజం. ముఖ్యంగా తేళ్లు (Scorpions) ఎక్కువగా కనిపించే ప్రాణులు. వీటి కాటు ఒక్కసారి పడితే, బాధితులకు తీవ్రమైన నొప్పి, వాపు, కదలికల లోపం, కొన్నిసార్లు శ్వాస సంబంధిత సమస్యలు వస్తాయి. అయితే, భయపడాల్సిన అవసరం లేదు. తేలు కాటు (Scorpion bite) తీవ్రంగా ప్రాణాలకు హానికరం కాకపోయినా, సరైన సమయంలో తగిన చికిత్స అందితే ప్రమాదం తప్పించుకోవచ్చు.

తేలు కాటు లక్షణాలు (Symptoms of Scorpion Sting):

తీవ్ర నొప్పి, కుట్టిన ప్రదేశంలో మంట
వాపు మరియు ఎరుపు
నడక లేదా కదలికలలో అసహజం
వాంతులు, తలనొప్పి
జ్వరం
కొన్నిసార్లు గుండె ధడలు వేగంగా వేయడం
పిల్లలలో మూర్చ, శ్వాసలో ఇబ్బంది

తేలు కాటు అనంతరం తీసుకోవాల్సిన తక్షణ చర్యలు (First Aid Steps):

అప్రమత్తంగా ఉంచడం: బాధితుడిని భయపడకుండా ధైర్యంగా ఉంచండి. ఆందోళన వల్ల గుండె వేగంగా స్పందించి విషం వేగంగా వ్యాపించే ప్రమాదం ఉంటుంది.

కదలిక తగ్గించడం: కాటు వేసిన భాగాన్ని స్థిరంగా ఉంచాలి. శరీరం లోపల విషం వ్యాప్తి చెందకుండా ఆ ప్రాంతాన్ని ఎత్తుగా ఉంచడం మంచిది.

తేమ లేదా గోరువెచ్చని నీటితో శుభ్రం చేయడం: తేలు కాటు (Scorpions) వేసిన ప్రదేశాన్ని హాయిగా గోరువెచ్చని నీటితో కడగాలి (Wash with warm water). ఇది బాహ్య ఇన్ఫెక్షన్ల నుంచి కాపాడుతుంది.

ఐస్ ప్యాక్ ఉపయోగించవచ్చు: వాపు మరియు నొప్పి తగ్గించేందుకు కాటు భాగంపై ఐస్ ప్యాక్‌ను ముడతలగట్టిన గుడ్డలో పెట్టి రాయండి.

పరిస్థితిని పరిశీలించడం: బాధితుడి శ్వాస, గుండె వేగం, ఇతర ప్రాణాధార వ్యవస్థలపై నిఘా ఉంచాలి. ఏవైనా అత్యవసర లక్షణాలు కనిపిస్తే వెంటనే వైద్యుడిని సంప్రదించాలి.

ఆయుర్వేద చికిత్సలు – సహజ నివారణలు:

ఆయుర్వేదం ప్రకారం, కొన్ని సహజ చికిత్సలు తేలు కాటు అనంతర వ్యధలను తగ్గించడంలో సహాయపడతాయి:

తులసి ఆకుల రసం – తులసి శరీరాన్ని శాంతించించి, వాపును తగ్గించడంలో సహాయపడుతుంది. కాటు ప్రదేశంలో రాస్తే ఉపశమనం కలుగుతుంది.

పసుపు + ఆవనూనె పేస్ట్ – పసుపు న్యూట్రల్ యాంటీ సెప్టిక్. దీనిని ఆవనూనెతో కలిపి పేస్ట్ తయారు చేసి కాటు ప్రదేశంలో పూస్తే నొప్పి తగ్గుతుంది.

అల్లం రసం – కొన్ని ఆయుర్వేద వేదులు అల్లం రసాన్ని కూడా సూచిస్తారు, ఇది శరీరంలో బిగుదల తగ్గించి నొప్పి ఉపశమనం కలిగిస్తుంది.

నెయ్యి, పుదీనా తైలం మిశ్రమం – శీతలతను కలిగించే ఈ మిశ్రమం కాటు ప్రదేశంలో ఉపశమనం ఇస్తుంది.

వెంటనే వైద్యుడిని సంప్రదించాల్సిన పరిస్థితులు:

నొప్పి తీవ్రంగా ఉంటే
శ్వాస తీసుకోవడంలో ఇబ్బంది
వాంతులు, జ్వరం
మూర్చ వచ్చే పరిస్థితి
చిన్నపిల్లలు లేదా వృద్ధులు బాధితులైతే

ఈ పరిస్థితుల్లో ఆరోగ్య కేంద్రానికి తక్షణమే తీసుకెళ్లడం అత్యంత అవసరం.

తేలు కాటు అనేది కొన్ని సందర్భాల్లో కేవలం నొప్పి, వాపుతో ముగియవచ్చు. కానీ అప్పుడప్పుడు అది ప్రాణాలకు ప్రమాదకరంగా మారే అవకాశమూ ఉంది. ముఖ్యంగా చిన్న పిల్లలు, వృద్ధులు, అలెర్జీ ఉన్నవారు అధిక జాగ్రత్తలు తీసుకోవాలి .