భారతదేశంలో క్రిమినల్ కేసుల్లో దోషులుగా తేలిన రాజకీయ నాయకులు ఎన్నికల్లో పోటీ చేయడానికి ఆరేళ్లపాటు నిషేధానికి గురవుతారు. అయితే, ఈ నిషేధం సరిపోతుందా? లేక జీవితాంతం ఎన్నికల నుంచి దూరంగా ఉంచాలా? అనే అంశంపై దేశంలో చర్చ జరుగుతోంది.
సుప్రీంకోర్టులో పిటిషన్
న్యాయవాది అశ్వినీ ఉపాధ్యాయ్ సుప్రీంకోర్టులో జీవితకాల నిషేధం విధించాలని పిటిషన్ దాఖలు చేశారు. క్రిమినల్ కేసుల్లో దోషులుగా తేలిన రాజకీయ నాయకులు పునరాగమనానికి అవకాశం లేకుండా వీరిపై శాశ్వత నిషేధం విధించాలని విజ్ఞప్తి చేశారు.
సుప్రీంకోర్టు స్పందన
పిటిషన్పై విచారణ చేపట్టిన సర్వోన్నత న్యాయస్థానం కేంద్రం అభిప్రాయాన్ని తెలుసుకునేందుకు అఫిడవిట్ దాఖలు చేయాలని ఆదేశించింది. ఈ విషయంలో పార్లమెంట్ పాత్ర ఎంత? న్యాయవ్యవస్థ ఏ మేరకు జోక్యం చేసుకోవాలి? అనే అంశాలు కీలకంగా మారాయి. జీవితకాల నిషేధం చాలా కఠినమైన చర్య అని కేంద్రం అభిప్రాయపడింది. ప్రస్తుతం అమలులో ఉన్న ఆరేళ్ల నిషేధం సరిపోతుందనే అభిప్రాయాన్ని సుప్రీంకోర్టుకు తెలియజేసింది. ఇది పార్లమెంట్ పరిధిలోని అంశం కాబట్టి, ఈ నిర్ణయాన్ని పార్లమెంట్ ఇప్పటికే తూచా తప్పకుండా తీసుకుందని కేంద్రం స్పష్టం చేసింది.
ప్రస్తుత నిబంధనలు ఏమిటి?
ప్రజాప్రతినిధ్య చట్టం ప్రకారం ఒక రాజకీయ నాయకుడు క్రిమినల్ కేసులో దోషిగా తేలితే ఆరేళ్లపాటు ఎన్నికల్లో పోటీ చేయకుండా నిషేధం విధిస్తారు. ఆరేళ్ల తర్వాత తిరిగి ఎన్నికల్లో పోటీ చేయడానికి అవకాశం ఉంటుంది.నేరస్థులు రాజకీయాల్లో ఉండకూడదు – పాలన స్వచ్ఛంగా ఉండాలంటే, క్రిమినల్ కేసుల్లో దోషులుగా తేలినవారిపై శాశ్వత నిషేధం ఉండాలి. ప్రజాస్వామ్యంలో నైతిక విలువలు కాపాడాలి – రాజకీయ నాయకులు పరిశుభ్రమైన ఛాయలో ఉండాలి.
తదుపరి పరిణామాలు
సుప్రీంకోర్టు తుది తీర్పు ఇవ్వాల్సి ఉంది. ఈ అంశంపై పార్లమెంటులో చర్చ జరిగే అవకాశముంది.
రాజకీయ నాయకుల అర్హతలు, నిషేధ నిబంధనలపై భవిష్యత్లో మార్పులు వచ్చే అవకాశముంది. రాజకీయ నాయకులపై ఆరేళ్ల నిషేధం సరిపోతుందా, లేక జీవితాంతం నిషేధం విధించాలా? అనే అంశంపై దేశవ్యాప్తంగా చర్చ సాగుతోంది.