డిబ్రూ-సైఖోవా ఎకో-సెన్సిటివ్ జోన్ (DSESZ) పై పర్యావరణ కార్యకర్తల ఆందోళన
అస్సాంలోని పర్యావరణ కార్యకర్తలు, డిబ్రూ-సైఖోవా ఎకో-సెన్సిటివ్ జోన్ (DSESZ)లో పరిశోధన, అభివృద్ధి (R&D) కేంద్రాన్ని స్థాపించేందుకు ఆయిల్ ఇండియా లిమిటెడ్ (OIL)కి ఇచ్చిన అనుమతిని వెంటనే రద్దు చేయాలని కేంద్ర ప్రభుత్వానికి కోరారు. డిబ్రూ-సైఖోవా జాతీయ ఉద్యానవనం, ప్రపంచ జీవవైవిధ్య హాట్స్పాట్గా పరిగణించబడింది, అనేక జాతులు ఈ ప్రాంతంలో నివసిస్తున్నాయి.
డిబ్రూ-సైఖోవా జాతీయ ఉద్యానవనం – జీవవైవిధ్య విలువ
340 చదరపు కిలోమీటర్ల విస్తీర్ణంలో ఉన్న డిబ్రూ-సైఖోవా జాతీయ ఉద్యానవనం, బయోస్పియర్ రిజర్వ్గా గుర్తించబడింది. ఈ ప్రాంతంలో తెల్లటి రెక్కల కలప బాతు, గంగా డాల్ఫిన్ మరియు బెంగాల్ ఫ్లోరికాన్ వంటి అత్యంత సంక్షిప్తంగా ఉండే జాతులు ఉన్నాయి, వీటిని ఈ ప్రాంతం పరిరక్షిస్తుంది.
OIL యొక్క పర్యావరణ ప్రవర్తన పై ఆందోళనలు
ప్రస్తుతంగా OIL యొక్క పేలవమైన పర్యావరణ ట్రాక్ రికార్డ్పై పర్యావరణ కార్యకర్తలు ఆందోళన వ్యక్తం చేస్తున్నారు. 2020లో, డిబ్రూ-సైఖోవా ఎకో-సెన్సిటివ్ జోన్ నుండి కేవలం 1.6 కిలోమీటర్ల దూరంలో ఉన్న OIL భగజన్ చమురు బావిలో జరిగిన సంఘటన వృక్షసంపద, నీటి వనరులు, వన్యప్రాణులకు గణనీయమైన నష్టాన్ని కలిగించింది. ఈ సంఘటనలో వృక్షసంపదలో 41% క్షీణత, తడి భూముల్లో 25% క్లోరోఫిల్-ఎ స్థాయిల పెరుగుదల, మరియు వన్యప్రాణుల గణనీయమైన నష్టం నమోదైంది.
నేషనల్ గ్రీన్ ట్రిబ్యునల్ పర్యావరణ ప్రభావ అంచనాలు
నేషనల్ గ్రీన్ ట్రిబ్యునల్, OIL యొక్క వైఫల్యాన్ని హైలైట్ చేస్తూ, తప్పనిసరి జీవవైవిధ్య ప్రభావ అంచనాలు నిర్వహించకపోవడం గురించి తన నివేదికలో పేర్కొంది. పర్యావరణ కార్యకర్తలు, ఈ అభ్యంతరాలను బట్టి, R&D ప్రాజెక్టులకు సంబంధించిన అనుమతులను పునరాలోచించాల్సిన అవసరం ఉందని చెప్పారు.
ఫారెస్ట్ అడ్వైజరీ కమిటీ (FAC) ప్రతిపాదనలు
2024లో, ఫారెస్ట్ అడ్వైజరీ కమిటీ (FAC) డిబ్రూ-సైఖోవా జాతీయ ఉద్యానవనం లోపల ఏడు చమురు బావులను తవ్వే ప్రతిపాదనను తిరస్కరించింది. ఈ నిర్ణయం, 2006, 2023 నాటి సుప్రీంకోర్టు ఆదేశాల ఆధారంగా తీసుకోబడింది, ఇవి జాతీయ ఉద్యానవనాలలో , చుట్టుపక్కల మైనింగ్ కార్యకలాపాలను నిషేధిస్తాయి.
ప్రాజెక్టును తిరస్కరించడం, అదే ప్రాంతంలో మరొక ప్రాజెక్టుకు అనుమతి ఇవ్వడం మధ్య వ్యతిరేకతలు ఉన్నాయి. అపూర్వ బల్లవ్ గోస్వామి, ఒక పర్యావరణ కార్యకర్త, ఈ నిర్ణయం పై స్పందిస్తూ, “డిబ్రూ-సైఖోవా ఎంపిక శాస్త్రీయ అవసరాలు పాటించకుండా, వాణిజ్య డ్రిల్లింగ్పై ఎక్కువగా దృష్టి పెట్టింది” అని పేర్కొన్నారు.
గోస్వామి సందేహాలు
గోస్వామి, ఈ ప్రాజెక్టు అనుమతులపై ప్రశ్నలు లేవనెత్తుతూ, “IOCL, ONGC, BPCL, మరియు OIL వంటి ప్రధాన చమురు కంపెనీలు పారిశ్రామిక కేంద్రాలలో, పర్యావరణ అవకరణాలను దృష్టిలో పెట్టుకుని తమ కేంద్రాలను ఏర్పాటు చేస్తుంటాయి. కానీ, ప్రభుత్వం ఒక సున్నితమైన ప్రాంతంలో ఇలా ఎందుకు ఒక కొత్త ప్రాజెక్టును అనుమతిస్తుంది?” అని అడిగారు.
తదుపరి చర్యలు
ఈ అంశం స్థానికంగా గట్టి ప్రతిస్పందనను పొందుతున్న నేపథ్యంలో, పర్యావరణ కార్యకర్తలు తక్కువ సమయంలో మరింత నిరసన కార్యక్రమాలకు ప్రేరణ ఇచ్చే అవకాశం ఉంది. 2025 జనవరి 27 న FAC ప్రాజెక్ట్ స్థాపనకు సిఫార్సు చేసింది, కానీ దీని పై ప్రజల ఒత్తిడి పెరగడం ఖాయం. పర్యావరణ, సామాజిక స్థానిక సమస్యలను మన్నించే విధంగా ప్రభుత్వ నిర్ణయాలు తీసుకోవడం అవసరం. డిబ్రూ-సైఖోవా ప్రాంతంలో వాణిజ్య డ్రిల్లింగ్ పై ఉన్న వివాదాలు, ఈ ప్రాంతం జాతీయ వైవిధ్యం పరిరక్షణకు ముప్పు కలిగిస్తున్నాయి. OIL పర్యావరణ వ్యతిరేక చర్యలపై స్పందిస్తూ, ఈ ప్రాజెక్టు పై తిరస్కరణలు పెట్టడం, దీనిని కొంతమంది పర్యావరణ కార్యకర్తలు జయంగా భావిస్తున్నారు.