ప్రపంచవ్యాప్తంగా ప్లాస్టిక్ కాలుష్యం భయంకరమైన స్థాయిలో పెరుగుతున్న వేళ, ప్రతి సంవత్సరం జూలై 3న అంతర్జాతీయ ప్లాస్టిక్ బ్యాగ్ ఫ్రీ డే జరుపుకుంటున్నారు. ఈ ప్రత్యేక దినోత్సవం యూరప్లో ఒక స్థానిక చొరవగా ప్రారంభమై, నేడు ప్రపంచవ్యాప్తంగా విస్తరించింది. ఈ ఉద్యమం 2008–09లో జీరో వేస్ట్ యూరప్ (రెజెరో) సంస్థ ఆధ్వర్యంలో ప్రారంభమైంది. తర్వాత ఇది బ్రేక్ ఫ్రీ ఫ్రమ్ ప్లాస్టిక్ అనే అంతర్జాతీయ ఉద్యమంగా మారింది.దాని ప్రారంభం నుండి, ఈ ఉద్యమం ప్రపంచవ్యాప్తంగా పెరిగింది. వివిధ దేశాలు ఇప్పుడు అవగాహన ప్రచారాలు, శుభ్రపరిచే డ్రైవ్లు, విద్యా కార్యక్రమాల ద్వారా ఈ దినోత్సవాన్ని పాటిస్తున్నాయి. ప్లాస్టిక్ వాడకం (Plastic Use) పై కఠినమైన నిబంధనలను అమలు చేయడానికి విధాన రూపకర్తలను కూడా ఇది ప్రేరేపించింది. కాలక్రమేణా, ఈ ఒక రోజు ప్రచారం ప్లాస్టిక్ రహిత భవిష్యత్తు కోసం వాదించే చాలా పెద్ద పర్యావరణ ఉద్యమంలో భాగంగా మారింది.
ప్లాస్టిక్ బ్యాగుల సమస్య
సింగిల్ యూజ్ ప్లాస్టిక్ బ్యాగులు మన జీవితాల్లో విస్తృతంగా ప్రవేశించినప్పటికీ, ఇవి పర్యావరణానికి తీవ్రమైన నష్టం కలిగిస్తున్నాయి. ఇవి మట్టిలో కలవడానికి వందల సంవత్సరాలు పడతాయి. సముద్రాల్లోకి చేరిన ప్లాస్టిక్ జీవవైవిధ్యాన్ని నాశనం చేస్తోంది. జంతువులు తప్పుగా తినడం వల్ల మరణిస్తున్నాయి. (International Plastic Bag Free Day) అంతర్జాతీయ ప్లాస్టిక్ బ్యాగ్ రహిత దినోత్సవం 2025 థీమ్ ఇంకా అధికారికంగా ప్రకటించబడలేదు. దీని ప్రధాన సందేశం సింగిల్ యూజ్ ప్లాస్టిక్ బ్యాగులు లేని ప్రపంచాన్ని ప్రోత్సహించడం. ఈ దినోత్సవం వ్యక్తులు, సంఘాలు ప్లాస్టిక్ బ్యాగ్ వాడకాన్ని తగ్గించడానికి ప్రేరేపించేటప్పుడు పునర్వినియోగ ప్రత్యామ్నాయాలకు మారడం యొక్క ప్రాముఖ్యతను నొక్కి చెబుతుంది.
ప్లాస్టిక్ బ్యాగ్ లను ఎందుకు నివారించాలి?
పర్యావరణం, వన్యప్రాణులు, మానవ ఆరోగ్యాన్ని కాపాడటానికి ప్లాస్టిక్ సంచులను నివారించడం చాలా ముఖ్యం. ఎందుకో ఇక్కడ ఉంది:
దీర్ఘకాలిక కాలుష్యం: ప్లాస్టిక్ సంచులు (Plastic Bags) విచ్ఛిన్నం కావడానికి 400 నుండి 1,000 సంవత్సరాలు పడుతుంది. అయినప్పటికీ, అవి సూక్ష్మ ప్లాస్టిక్లుగా మాత్రమే క్షీణిస్తాయి, ఇవి నేల, నీటిని కలుషితం చేస్తూనే ఉంటాయి.
జంతువులకు ముప్పు: ప్లాస్టిక్ సంచులు ప్రత్యేకించి సముద్ర జీవులకు తీవ్రమైన ప్రమాదాన్ని కలిగిస్తున్నాయి. చేపలు, తాబేళ్లు (Tortoise) , పక్షులు ఇతర జంతువులు వీటిని పొరపాటుగా తినేస్తాయి. వీటి జీర్ణవ్యవస్థలు మూసుకుపోయి, ఆహారం జీర్ణం కాక, తీరా అవి ఆకలితో అలసిపోయి మరణిస్తాయి. ఇది భూజల జీవ వ్యవస్థలో ఒక అసంతులనాన్ని తీసుకొస్తుంది.
సముద్ర కాలుష్యం: ప్రతి సంవత్సరం లక్షలాది ప్లాస్టిక్ సంచులు మహాసముద్రాలలోకి చేరి, భారీ చెత్త ప్రదేశాలలో భాగంగా ఏర్పడతాయి. అవి మైక్రోప్లాస్టిక్ (Microplastic) లుగా విచ్ఛిన్నమవుతాయి, ఇవి సముద్ర పర్యావరణ వ్యవస్థలను, ఆహార గొలుసులను కలుషితం చేస్తాయి.
ఆరోగ్య ప్రమాదాలు:ప్లాస్టిక్ను కాల్చినప్పుడు విషపూరిత వాయువులు విడుదలవుతాయి. వీటిలో డయాక్సిన్, ఫ్యురాన్ వంటి రసాయనాలు ఉంటాయి, ఇవి శ్వాసకోశ సంబంధిత వ్యాధులు (Respiratory related diseases), క్యాన్సర్, గర్భధారణ సమస్యలు, హార్మోన్ల అసమతుల్యతలకు కారణమవుతాయి. నిర్దిష్టంగా పారవేయకపోతే ఇవి మానవుల ఆరోగ్యాన్ని తీవ్రంగా ప్రభావితం చేస్తాయి.
డ్రైనేజీ మూసుకుపోవడం: ప్లాస్టిక్ సంచులు పక్కాగా పారవేయకపోతే డ్రైనేజీ వ్యవస్థలో ఇరుక్కుపోతాయి. ముఖ్యంగా వర్షాకాలంలో (rainy season) ఇవి నీటి ప్రవాహాన్ని అడ్డుకొని నగరాలలో వరదలు రావడానికి దారితీస్తాయి. ఇది వందలాది కుటుంబాలకు ఆస్తి నష్టం కలిగిస్తుంది.
వనరుల వృధా : ప్లాస్టిక్ సంచుల తయారీకి పెట్రోలియం వంటి శిలాజ ఇంధనాలు వినియోగించబడుతున్నాయి. ఇది వాతావరణ మార్పులకు (climate change) ప్రధాన కారణమైన గ్రీన్ హౌస్ వాయువుల ఉద్గారానికి తోడ్పడుతోంది. అంటే, ప్లాస్టిక్ వాడకాన్ని తగ్గించడం వాతావరణ సమస్యలపై ప్రభావం చూపగలదు.
పరిష్కారం మన చేతిలోనే ఉంది
ప్లాస్టిక్ సంచులను తిరస్కరించడం మరియు స్థిరమైన ప్రత్యామ్నాయాలను ఎంచుకోవడం ద్వారా, మనం కాలుష్యాన్ని తగ్గిస్తాము, శక్తిని ఆదా చేస్తాము మరియు మానవ మరియు జంతు ప్రాణాలను కాపాడుతాము.ప్లాస్టిక్ సంచులను తిరస్కరించి, పునర్వినియోగ పద్ధతులు, జ్యూట్, గుడ్డ సంచులు, కాగిత సంచులు వాడటం ద్వారా మనం పర్యావరణాన్ని (environment) , మన ఆరోగ్యాన్ని, జీవవైవిధ్యాన్ని రక్షించగలము. ఇది ఒక్క వ్యక్తే కాదు ప్రతి ఒక్కరి బాధ్యతగా భావించాలి.ప్రకృతిని ప్రేమించాలి అంటే, ప్లాస్టిక్ను తిరస్కరించాల్సిందే!
Read Also: Kidnap: మాలిలో భారతీయుల కిడ్నాప్ కలకలం