మెంతులు అనేవి వంటకాలలో భాగంగా మాత్రమే కాకుండా, చురుకైన ఔషధ గుణాలు కలిగిన ఉత్పత్తులలో ఒకటి. వీటిని మెంతికూరగా ఆకుల రూపంలోనూ, గింజల రూపంలోనూ, మొలకల రూపంలోనూ ఉపయోగిస్తారు. వీటిలో అధికమోతాదులో పోషకాలు, యాంటీ ఆక్సిడెంట్లు, యాంటీ ఇన్ఫ్లమేటరీ, మరియు ఇతర ఔషధ గుణాలు ఉంటాయి. ఆయుర్వేదంలో మెంతుల స్థానమే వేరు.
మెంతుల్లో ఉండే ముఖ్య పోషకాలు:
మెంతుల్లో చాలా ముఖ్యమైన ఖనిజాలు, విటమిన్లు ఉన్నాయి. వాటిలో ప్రోటీన్, డైటరీ ఫైబర్, ఐరన్, మెగ్నీషియం, మాంగనీస్, విటమిన్ B6, కాపర్, ఫోలేట్, కాల్షియం, పొటాషియం ఇవి శరీరానికి ఎంతో అవసరమైన పోషకాలుగా ఉండి, వివిధ రోగ నివారణల కోసం సహాయపడతాయి.
మొలకల మెంతుల ప్రయోజనాలు:
మెంతులను నానబెట్టి మొలకలుగా చేసి తీసుకోవడం వల్ల దాని పోషక విలువ రెట్టింపవుతుంది. ఎందుకంటే మొలకలు శరీరానికి తేలికగా జీర్ణమయ్యేలా చేస్తాయి, ఫైటిక్ యాసిడ్ కంటెంట్ తగ్గుతుంది, శక్తివంతమైన యాంటీ ఆక్సిడెంట్లు విడుదలవుతాయి.
జీర్ణక్రియ మెరుగుదల
రోజూ ఉదయం పరగడుపున మెంతి మొలకలు తినడం వల్ల జీర్ణక్రియ మెరుగవుతుంది. ఇందులో ఉండే డైటరీ ఫైబర్ ఆహారాన్ని సులభంగా జీర్ణమయ్యేలా చేస్తుంది. మలబద్ధకం, గ్యాస్, అజీర్ణం వంటి సమస్యలు తగ్గుతాయి.
మధుమేహ నియంత్రణ
మెంతులు బ్లడ్ షుగర్ లెవెల్ను నియంత్రించడంలో కీలకపాత్ర పోషిస్తాయి. ఇవి ఇన్సులిన్ సెన్సిటివిటీని పెంచి, గ్లూకోజ్ అబ్సోర్ప్షన్ను తగ్గిస్తాయి. దీంతో టైప్ 2 డయాబెటిస్ ఉన్న వారికి ఇది సహజ నివారణ మార్గంగా పనిచేస్తుంది.
గుండె ఆరోగ్యం
మెంతులలోని సాపోనిన్లు మరియు ఫ్లేవనాయిడ్లు గుండెకు మేలు చేస్తాయి. ఇవి కొలెస్ట్రాల్ స్థాయిని తగ్గించి, హైడెన్సిటీ లైపోప్రోటీన్లను (HDL) పెంచుతాయి. దీంతో గుండెపోటు, స్ట్రోక్ ప్రమాదం తగ్గుతుంది.
హార్మోన్ల సంతులనం
మెంతులలో ఉండే డయోజెనిన్ అనే కంపౌండ్ మహిళల్లో ఎస్ట్రోజన్ హార్మోన్ స్థాయిని సంతులితం చేయడంలో సహాయపడుతుంది. ఇది పీరియడ్స్ సమయంలో నొప్పులను తగ్గించడంలో, PCOS నియంత్రణలో ఉపయోగపడుతుంది.
బరువు తగ్గడం
మెంతి మొలకలలో ఉండే ఫైబర్ ఆకలిని నియంత్రించడంలో సహాయపడుతుంది. ఇవి ఎక్కువసేపు తృప్తి కలిగించే ఆహారంగా పనిచేస్తాయి. తద్వారా ఒవర్ ఈటింగ్ తగ్గుతుంది. దీనివల్ల బరువు తగ్గే ప్రక్రియ వేగవంతమవుతుంది.
రోగనిరోధక శక్తి పెంపు
మెంతులలో ఉండే విటమిన్ C, యాంటీ ఆక్సిడెంట్లు శరీరంలోని ఇన్ఫెక్షన్లను ఎదుర్కోవడానికి సహాయపడతాయి. ముఖ్యంగా చలికాలంలో తక్కువ రోగనిరోధకత కలిగినవారు తినడం వల్ల ప్రయోజనం ఉంటుంది.
చర్మ ఆరోగ్యం
మెంతులను బయటపెట్టేలా గరిటెత్తి వేసి ముఖానికి ఫేస్ప్యాక్గా కూడా ఉపయోగిస్తారు. ఇది మొటిమలు, ముడతలు తగ్గించడంలో సహాయపడుతుంది. అంతేగాక మెంతుల మొలకలు తినడం వల్ల శరీరంలో టాక్సిన్లు తొలగి చర్మం ఉజ్జ్వలంగా తయారవుతుంది. మెంతులు లాక్టేషన్ను ప్రోత్సహించే గాలాక్టోగాగ్లుగా ప్రసిద్ధి. ముద్దుల తల్లుల పాల ఉత్పత్తిని మెరుగుపరుస్తాయి. ఇవి రాత్రంతా నానబెట్టిన మెంతులను ఉదయం మొలకలుగా తినాలి. దీన్ని సలాడ్స్లో, సూప్స్లో కలిపి తీసుకోవచ్చు. కొంచెం నిమ్మరసం, మిరియాల పొడి చల్లి రుచికరంగా తయారు చేసుకోవచ్చు. ఒకేసారి ఎక్కువ పరిమాణంలో తినకూడదు – రోజుకి 1-2 టీ స్పూన్ల మోతాదులో చాలు.
Read also: Ayurveda Tea: ఆయుర్వేద టీ వల్ల కలిగే లాభాలేంటో మీకు తెలుసా?