Hemoglobin: హిమోగ్లోబిన్ (Hemoglobin) అనేది మన రక్తంలో ఉండే ఒక ముఖ్యమైన ప్రోటీన్. ఇది ఎర్ర రక్తకణాల్లో (RBCs) భాగంగా ఉంటుంది. ఊపిరితిత్తుల నుండి ఆక్సిజన్ను గ్రహించి, దాన్ని శరీరంలోని అన్ని భాగాలకు సరఫరా చేయడంలో హిమోగ్లోబిన్ ముఖ్యపాత్ర పోషిస్తుంది. హిమోగ్లోబిన్ తక్కువగా ఉన్నప్పుడు దీనిని అనీమియా (రక్తహీనత) అంటారు.
హిమోగ్లోబిన్ తక్కువగా ఉంటే కనిపించే ప్రధాన లక్షణాలు
తరచూ అలసట, బలహీనత
శరీరంలో తగినంత హిమోగ్లోబిన్ లేకపోతే కణాలకు ఆక్సిజన్ అందక, శక్తి ఉత్పత్తి తగ్గిపోతుంది. దీనివల్ల తక్కువ పని చేసినా అలసటగా అనిపిస్తుంది. రోజూ చేసే చిన్న పనులు కూడా శ్రమగా అనిపించడంతో పాటు శక్తినష్టం ఎక్కువగా ఉంటుంది.
శ్వాస సమస్యలు
తక్కువ హిమోగ్లోబిన్ వల్ల శ్వాస తీసుకోవడంలో ఇబ్బందులు వస్తాయి. మెట్లు ఎక్కినప్పుడు, నడిచినప్పుడు లేదా కాస్త శారీరక శ్రమ చేసినప్పుడు ఊపిరితిత్తులు ఎక్కువగా పనిచేయాల్సి రావడంతో ఊపిరి తీసుకోవడం కష్టంగా అనిపిస్తుంది.
చర్మం పసుపు లేదా వెలుతురు రంగు
హిమోగ్లోబిన్ రక్తానికి ఎరుపు రంగును ఇస్తుంది. అది తగ్గిపోయినప్పుడు చర్మం, పెదాలు, కళ్లలోని లోపలి భాగాలు పసుపు లేదా తెల్లగా మారుతాయి. గోళ్లు బలహీనంగా మారుతాయి.
తలనొప్పి, తలతిరుగు
మెదడుకు తగినంత ఆక్సిజన్ అందకపోవడంతో తలనొప్పి, తలతిరుగుదల, మూర్ఛ వంటివి సంభవించవచ్చు.
గుండె వేగంగా మోగడం
గుండె తక్కువ హిమోగ్లోబిన్ను పరిష్కరించేందుకు వేగంగా పనిచేస్తుంది. అందువల్ల గుండె వేగంగా కొట్టుకోవడం, గుండె దడ వంటి సమస్యలు వస్తాయి.
చేతులు, కాళ్లు చల్లబడటం
రక్తప్రసరణ తక్కువగా ఉండడంతో చేతులు, కాళ్లు తరచూ చల్లగా అనిపిస్తాయి. కొన్నిసార్లు అవి నిండుగా ఉండటం లేదా జలదరింపు లాంటి అనుభూతి కలగవచ్చు.
జుట్టు రాలడం, గోర్లు బలహీనపడటం
హిమోగ్లోబిన్ తక్కువగా ఉన్నప్పుడు జుట్టు ఎక్కువగా రాలిపోవడం, గోర్లు సన్నగా మారడం, పెళుసు కావడం జరుగుతుంది.
కేంద్రీకరణ లోపం
బ్రెయిన్ కు తగినంత ఆక్సిజన్ అందకపోవడం వల్ల మానసికంగా ఒకదానిపై దృష్టి పెట్టడం కష్టమవుతుంది. గుర్తింపు సమస్యలు కూడా ఏర్పడే అవకాశం ఉంది.
చర్మం పొడి పోయి ఊదరగడం
రక్తంలో ఆక్సిజన్ సరఫరా తక్కువగా ఉండటం వల్ల చర్మం పొడి పొడిగా మారి మృతకణాలు తక్కువగా తొలగిపోతాయి. ఇది పొడిదనానికి దారితీస్తుంది.
నిద్రలో అశాంతి
తక్కువ హిమోగ్లోబిన్ ఉన్నవారికి నిద్రపట్టకపోవడం లేదా మెలుకువలు రావడం వంటి సమస్యలు ఎదురవుతాయి.
హిమోగ్లోబిన్ తక్కువగా ఉండడానికి కారణాలు
- ఐరన్ లోపం
- విటమిన్ B12 లోపం
- ఫోలిక్ యాసిడ్ లోపం
- దీర్ఘకాలిక వ్యాధులు (గుండె, మూత్రపిండాలు)
- అతిగా రక్తనష్టం (హెవీ పీరియడ్స్, గర్భధారణ)
- అప్రాపర్ డైటరీ హ్యాబిట్స్
హిమోగ్లోబిన్ స్థాయిలను పెంచేందుకు సూచనలు
- ఐరన్ అధికంగా ఉండే ఆహారం (కూరగాయలు, ఆకుకూరలు, గుడ్లు, ఎర్ర మాంసం, డ్రై ఫ్రూట్స్)
- విటమిన్ C ఎక్కువగా తీసుకోవడం (నారింజ, ముసంబి వంటి పండ్లు)
- వైద్యుని సలహా మేరకు ఐరన్, B12, ఫోలిక్ యాసిడ్ సప్లిమెంట్స్ తీసుకోవడం
- వ్యాయామం చేయడం
తగిన జాగ్రత్తలు తీసుకోవాలి!
తక్కువ హిమోగ్లోబిన్ లక్షణాలను నిర్లక్ష్యం చేయకండి. ప్రాథమిక పరీక్షలు చేయించుకొని, తగిన వైద్యం తీసుకోవాలి. ఆరోగ్యకరమైన జీవనశైలి పాటించడం ద్వారా హిమోగ్లోబిన్ స్థాయిలను మెరుగుపరుచుకోవచ్చు.
Read also: Blood Donation: రక్తదానం చేసిన తర్వాత తీసుకోవాల్సిన జాగ్రత్తలు