మన శరీరంలో ఉన్న ప్రతి అవయవం ఒక్కో విధంగా ముఖ్యమైన పాత్ర పోషిస్తుంటుంది. వాటిలో మూత్రపిండాలు (Kidneys) ప్రధానమైనవి. ఇవి శరీరంలోని రక్తాన్ని ఫిల్టర్ చేసి, వ్యర్థ పదార్థాలను మూత్రం రూపంలో వెలుపలికి పంపడమే కాకుండా, శరీర ద్రవాల సమతుల్యతను కాపాడడం, హార్మోన్ల స్రవణం ద్వారా రక్తపోటు నియంత్రణ, ఎర్ర రక్తకణాల ఉత్పత్తికి అవసరమైన హార్మోన్ విడుదల వంటి కీలకమైన పనులను నిర్వహిస్తాయి.
అయితే జీవనశైలి తారుమారయ్యే కొద్దీ, శారీరక శ్రమ తగ్గిపోవడం, సరైన ఆహారం తీసుకోకపోవడం, ధూమపానం, మద్యం వంటి అలవాట్లతో మూత్రపిండాలకు హాని (Kidney damage) కలిగే అవకాశాలు పెరుగుతున్నాయి. ప్రపంచవ్యాప్తంగా సుమారు 800 మిలియన్ల మందికి పైగా ప్రజలు దీర్ఘకాలిక మూత్రపిండాల వ్యాధితో (Chronic Kidney Disease – CKD) బాధపడుతున్నారు. ఇది గుండె జబ్బులు, స్ట్రోక్, రక్తహీనత వంటి తీవ్రమైన సమస్యలకు దారితీస్తుంది.
కిడ్నీలు ఆరోగ్యంగా ఉండేందుకు పాటించాల్సిన ముఖ్యమైన రోజువారీ అలవాట్లు ఇవే:
తగినంత నీరు తాగడం (Proper Hydration):
నీరు శరీరానికి ప్రాణాధారం. రోజుకు కనీసం 8–10 గ్లాసుల నీరు తాగడం వల్ల మూత్రపిండాలు (Healthy kidney) రక్తంలో ఉన్న వ్యర్థ పదార్థాలను సులభంగా ఫిల్టర్ చేస్తాయి. ఎప్పటికప్పుడు మూత్రం రావడం, దానిని నిలిపి పెట్టకుండా విడుదల చేయడం మూత్రపిండాల్లో రాళ్ల ఏర్పడకుండా చేయడంలో కీలక పాత్ర పోషిస్తుంది.
సమతుల ఆహారం (Balanced Diet):
తాజా కూరగాయలు, పండ్లు, తక్కువ ఉప్పు ఉండే ఆహారాలు, తృణధాన్యాలు కిడ్నీలకు మేలు చేస్తాయి.
ప్రాసెస్ చేసిన ఫుడ్ (packaged foods), అధిక ఉప్పు, చక్కెర, కొలెస్ట్రాల్ గల పదార్థాలు కిడ్నీలపై ఒత్తిడిని పెంచుతాయి.
పొటాషియం, ఫాస్ఫరస్, సోడియం లవణాలు సమతుల్యంలో ఉండేలా ఆహారాన్ని నియంత్రించాలి, ముఖ్యంగా మూత్రపిండాల ఫంక్షన్ తక్కువగా ఉన్నవారు.
ఉప్పు వినియోగాన్ని తగ్గించడం (Limit Salt Intake):
ఉప్పు అధికంగా తీసుకోవడం వల్ల హై బీపీ (High Blood Pressure) ఏర్పడుతుంది. ఇది కిడ్నీల రక్తనాళాలను దెబ్బతీస్తుంది. ప్రతి రోజూ 2300 మిల్లీగ్రాముల కన్నా తక్కువ సోడియం తీసుకోవడం మంచిదని నిపుణులు సూచిస్తున్నారు. ఉప్పు తగ్గించుకోవడం మూత్రపిండాల రక్షణకు కీలకం.
నిత్య వ్యాయామం (Regular Exercise):
ప్రతి రోజూ కనీసం 30 నిమిషాల పాటు నడక, జాగింగ్, సైక్లింగ్, ఈత వంటి వ్యాయామాలు చేయడం ద్వారా రక్తపోటు, బరువు నియంత్రణలో ఉంటాయి. ఇది కిడ్నీల పనితీరును మెరుగుపరుస్తుంది. శారీరక శ్రమ లేకపోవడం వలన ఇన్సులిన్ రెసిస్టెన్స్, బరువు పెరగడం, హై బీపీ వంటి సమస్యలు రావచ్చు.
రక్తంలోని చక్కెర స్థాయిని నియంత్రించడం (Blood Sugar Control):
డయాబెటిస్ కిడ్నీలకు పెద్ద శత్రువు. చక్కెర స్థాయి నియంత్రణ లేకపోతే డయాబెటిక్ నెఫ్రోపతి అనే వ్యాధి కలుగుతుంది. ఇది కిడ్నీల పనితీరును పూర్తిగా దెబ్బతీయవచ్చు. రోజూ షుగర్ స్థాయిని పర్యవేక్షించటం, గ్లైసెమిక్ ఇండెక్స్ తక్కువగా ఉన్న ఆహారాన్ని తీసుకోవటం ముఖ్యం.
నొప్పి నివారణ మందులకు దూరంగా ఉండటం (Avoid Painkillers):
నాన్ స్టెరాయిడల్ యాంటీ ఇన్ఫ్లమేటరీ డ్రగ్స్ (NSAIDs) వంటి మందులు ఎక్కువగా తీసుకోవడం వల్ల కిడ్నీ డ్యామేజ్ జరిగే అవకాశముంది. ముఖ్యంగా దీర్ఘకాలం తీసుకునే వారు ఈ మందులను డాక్టర్ సలహా లేకుండా తీసుకోవద్దు.
ధూమపానం మానేయడం (Quit Smoking):
ధూమపానం వల్ల శరీరంలోని రక్తనాళాలు సంకుచితమవుతాయి. కిడ్నీలకు సరిపడా రక్తప్రసరణ జరగదు. దీని వల్ల కిడ్నీ ఫెయిల్యూర్, కిడ్నీ క్యాన్సర్ వంటి ప్రమాదాలు పెరుగుతాయి. ధూమపానం మానేయడం ద్వారా కేవలం కిడ్నీలు కాదు, గుండె, ఊపిరితిత్తులు కూడా ఆరోగ్యంగా ఉంటాయి.
క్రమం తప్పకుండా వైద్య పరీక్షలు (Regular Health Check-ups):
రక్తపోటు, షుగర్, క్రీటినిన్ లెవల్స్, యూరియా, జి.ఎఫ్.ఆర్ (Glomerular Filtration Rate) వంటి మూత్రపిండాల పనితీరు చూపించే టెస్టులు చేయించుకోవాలి.
ముఖ్యంగా కుటుంబంలో మూత్రపిండాల వ్యాధి చరిత్ర ఉన్నవారు, డయాబెటిస్ ఉన్నవారు, హైబీపీ ఉన్నవారు సంవత్సరానికి కనీసం రెండు సార్లు స్క్రీనింగ్ చేయించుకోవాలి.
మద్యం వాడకం తగ్గించటం (Limit Alcohol):
మితిమీరి మద్యం సేవించటం మూత్రపిండాలపై ఒత్తిడిని పెంచుతుంది. మద్యం వల్ల రక్తపోటు పెరిగి, శరీరంలో త్రాగిన నీరు retention అవుతుంది. దీని వల్ల కిడ్నీల పనితీరు తగ్గిపోతుంది.
శరీర బరువును నియంత్రించడం (Maintain Healthy Weight):
ఊబకాయం వల్ల డయాబెటిస్, హైబీపీ వంటి సమస్యలు రావడం ద్వారా మూత్రపిండాలపై ప్రభావం పడుతుంది. ఆరోగ్యకరమైన బరువును కలిగి ఉండటం ద్వారా మూత్రపిండాల పనితీరు మెరుగవుతుంది .
కిడ్నీ ఫంక్షన్?
మూత్రపిండాలు మీ రక్తాన్ని ఫిల్టర్ చేసే రెండు బీన్ ఆకారపు అవయవాలు . మీ మూత్రపిండాలు మీ మూత్ర వ్యవస్థలో భాగం. మీ మూత్రపిండాలు ప్రతిరోజూ 200 క్వార్ట్ల ద్రవాన్ని ఫిల్టర్ చేస్తాయి
కిడ్నీ ప్రాముఖ్యత?
మీ మూత్రపిండాలు మీ గుండె లేదా ఊపిరితిత్తుల మాదిరిగానే మీ ఆరోగ్యానికి ముఖ్యమైనవి . వాటి ప్రధాన పని మీ శరీరం నుండి వ్యర్థాలను తొలగించడం. చాలా మందికి రెండు మూత్రపిండాలు ఉంటాయి, ఒకటి వెన్నెముకకు ఇరువైపులా దిగువ పక్కటెముకల కింద ఉంటుంది. అవి చిక్కుడు గింజ ఆకారంలో మరియు ఎర్రటి గోధుమ రంగులో ఉంటాయి.
Read hindi news: hindi.vaartha.com
Read also: Finger Millets: బరువును తగ్గించే రాగులు