తెలంగాణ(Telangana) ప్రభుత్వం ఇటీవల తీసుకున్న ఓ కీలక నిర్ణయం దేశవ్యాప్తంగా చర్చకు దారి తీసింది. 27 పట్టణ స్థానిక సంస్థలను గ్రేటర్ హైదరాబాద్ మున్సిపల్ కార్పొరేషన్లో విలీనం చేయడంతో హైదరాబాద్ నగర పరిమాణం గణనీయంగా పెరిగింది. ఈ విలీనంతో GHMC పరిధి సుమారు 650 చదరపు కిలోమీటర్ల నుంచి దాదాపు 2,000 చదరపు కిలోమీటర్ల వరకు విస్తరించింది. ఫలితంగా మున్సిపల్ విస్తీర్ణ పరంగా ఢిల్లీ, ముంబై, చెన్నై వంటి నగరాలను మించి హైదరాబాద్ దేశంలోనే అతిపెద్ద నగరంగా నిలిచింది. కానీ ఈ విస్తరణ నిజంగా ప్రజలకు మేలు చేస్తుందా అన్న ప్రశ్న ఇప్పుడు తలెత్తుతోంది.
Read also: BRS: బిఆర్ఎస్ఎల్పీ సమావేశం 21కి వాయిదా
నగరం విస్తరిస్తే చాలు అనుకున్నామా? GHMCపై నిపుణుల హెచ్చరిక
సాధారణంగా నగర పరిమాణం పెరిగితే ఆర్థిక కార్యకలాపాలు పెరుగుతాయని, పెట్టుబడులు, మౌలిక వసతుల అభివృద్ధి వేగవంతమవుతాయని ప్రభుత్వాలు భావిస్తుంటాయి. అయితే వాస్తవ పరిస్థితులు అంత సులభంగా ఉండవని పట్టణాభివృద్ధి నిపుణులు చెబుతున్నారు. ఇప్పటికే GHMC భారీ అప్పులతో ఇబ్బందులు పడుతోంది. పారిశుద్ధ్యం, తాగునీరు, రోడ్లు, ఉద్యోగుల కొరత వంటి సమస్యలు నగరంలోని అనేక ప్రాంతాల్లో కొనసాగుతున్నాయి. ఇలాంటి పరిస్థితుల్లో కొత్తగా విలీనమైన ప్రాంతాలకు సమానమైన సేవలు అందించడం మరింత కష్టసాధ్యంగా మారే అవకాశం ఉంది.
ఈ సమస్య హైదరాబాద్కే పరిమితం కాదు. దేశవ్యాప్తంగా చాలా మున్సిపల్ కార్పొరేషన్లు (Urban Development India) తమ పరిపాలనా సామర్థ్యాన్ని మించి విస్తరిస్తున్నాయి. ఆర్థిక, రాజకీయ కారణాల వల్ల ఈ నిర్ణయాలు తీసుకున్నప్పటికీ, క్షేత్రస్థాయిలో సేవల నాణ్యత తగ్గే ప్రమాదం ఉందని నిపుణులు హెచ్చరిస్తున్నారు. నగరాలను కేవలం ఆర్థిక వృద్ధికి యంత్రాలుగా చూడటం, సరిహద్దులను విస్తరిస్తే అభివృద్ధి స్వయంగా వస్తుందనే భావన తప్పని పట్టణ విధాన నిపుణులు స్పష్టం చేస్తున్నారు.
అభివృద్ధి విజన్ లేదా పరిపాలనా భారమా?
హైదరాబాద్లోనే కొత్తగా అభివృద్ధి చెందుతున్న ప్రాంతాల్లో పారిశుద్ధ్యం, వ్యర్థాల నిర్వహణ పెద్ద సవాళ్లుగా మారాయి. విలీనమైన తర్వాత పౌరులపై పన్నుల భారం పెరిగినా, నీటి సరఫరా వంటి ప్రాథమిక అవసరాలకు ప్రైవేట్ సేవలపై ఆధారపడాల్సిన పరిస్థితి కొనసాగుతోంది. అంతేకాకుండా, సంస్థపై ఉన్న భారీ అప్పులు అభివృద్ధి పనులకు కేటాయించాల్సిన నిధులను పరిమితం చేస్తున్నాయి.
నగరం ఎంత పెద్దదైతే అంత గొప్ప అన్న భావన కంటే, సేవల సామర్థ్యం పెరగడం ముఖ్యం అని పట్టణ ప్రణాళిక నిపుణులు అంటున్నారు. ప్రపంచంలోని ప్రముఖ నగరాలు తమ సరిహద్దులను అంతులేని విధంగా విస్తరించడం ద్వారా కాకుండా, బలమైన పరిపాలన వ్యవస్థలు, స్పష్టమైన ప్రణాళికల ద్వారా ఎదిగాయి. స్థిరమైన ఆర్థిక వ్యవస్థ, సరిపడిన సిబ్బంది, సమర్థవంతమైన సంస్థాగత నిర్మాణం లేకుండా విస్తరణ వల్ల ప్రజలకు ప్రయోజనం చేకూరదు.
దేశంలోనే అతిపెద్ద మున్సిపల్ సిటీగా హైదరాబాద్ – ఇది వరమా శాపమా?
గ్రేటర్ హైదరాబాద్ వంటి మెగా నగరాలు నిజంగా అభివృద్ధి చెందాలంటే పరిపాలనలో మౌలిక మార్పులు అవసరం. నగర పరిమాణం కంటే పాలన నాణ్యతే విజయానికి కీలకం. భారీ విలీనాల బదులుగా, మెట్రోపాలిటన్ స్థాయిలో సమన్వయం ఉండే వ్యవస్థలను బలోపేతం చేయాలని నిపుణులు సూచిస్తున్నారు. స్థానిక అవసరాలను బాగా తెలుసుకునే చిన్న పట్టణ సంస్థలకు అధిక అధికారాలు ఇచ్చి, వాటి మధ్య సమన్వయాన్ని పెంచాల్సిన అవసరం ఉంది.
అలాగే, భారత పట్టణాభివృద్ధి ఇప్పటికీ ప్రణాళిక కన్నా రియల్ ఎస్టేట్ ఆధారంగా సాగుతోందన్న విమర్శలు ఉన్నాయి. లాభాలకే ప్రాధాన్యం ఇచ్చే అభివృద్ధి కాకుండా, ప్రజల అవసరాలను కేంద్రంగా చేసుకున్న పట్టణ ప్రణాళికలు అవసరం. ఇందుకోసం మెట్రోపాలిటన్ ప్లానింగ్ కమిటీలను బలోపేతం చేసి, ప్రాంతీయ స్థాయిలో సమగ్ర అభివృద్ధికి దారి చూపాల్సిన అవసరం ఉందని నిపుణులు చెబుతున్నారు.
మొత్తంగా చూస్తే, గ్రేటర్ హైదరాబాద్ విస్తరణను పూర్తిగా వ్యతిరేకించాల్సిన అవసరం లేదు. కానీ విస్తరణకు అనుగుణంగా సంస్థాగత సామర్థ్యం, ఆర్థిక స్థిరత్వం, సేవల నాణ్యతను పెంచుకోగలిగినప్పుడే ఇది నిజమైన అభివృద్ధిగా మారుతుంది. కేవలం మ్యాప్లో పెద్దగా కనిపించడం కాకుండా, ప్రతి ప్రాంతానికి సమానంగా మౌలిక వసతులు అందించగలిగినప్పుడే హైదరాబాద్ నిజమైన మెగా సిటీగా నిలుస్తుంది.
Read hindi news: hindi.vaartha.com
Epaper : epaper.vaartha.com
Read Also: