మేడారం మహా జాతర: ఆసియాలోనే అతిపెద్ద గిరిజన పండుగ
Medaram Jatara: ఆసియాలోనే అతిపెద్ద గిరిజన జాతరగా ప్రసిద్ధి చెందిన మేడారం మహా జాతర (Medaram Maha Jatara) వచ్చే ఏడాది జనవరి 28 నుంచి 31 వరకు అంగరంగ వైభవంగా జరగనుంది. ఈ మేరకు పూజారుల సంఘం తేదీలను అధికారికంగా ప్రకటించింది. ములుగు జిల్లాలోని తాడ్వాయి మండలం మేడారంలో కొలువైన సమ్మక్క-సారలమ్మ (Sammakka-Saralamma) దేవతలకు అత్యంత భక్తిశ్రద్ధలతో నిర్వహించే ఈ జాతర కోసం లక్షలాది మంది భక్తులు ఆసక్తిగా ఎదురుచూస్తున్నారు. తెలంగాణతో పాటు ఇతర రాష్ట్రాల నుంచి కూడా కోట్లాది మంది భక్తులు తరలివచ్చే ఈ మహోత్సవం గిరిజన సంస్కృతి, సంప్రదాయాలకు ప్రతీకగా నిలుస్తుంది.
ఈ జాతరలో భాగంగా, జనవరి 28న సారలమ్మ, గోవిందరాజు, పగిడిద్దరాజులు గద్దెలకు చేరుకుంటారు. భక్తులు ఈ దేవతలను దర్శించుకుని తమ మొక్కులను సమర్పించుకుంటారు. మరుసటి రోజు, జనవరి 29న, సమ్మక్క తల్లి చిలకలగుట్ట నుంచి గద్దెలకు చేరుకుంటారు. ఈ దృశ్యాన్ని వీక్షించడానికి పెద్ద సంఖ్యలో భక్తులు తరలివస్తారు, ఈ కార్యక్రమం జాతరకు మరింత శోభను చేకూరుస్తుంది. జనవరి 30న భక్తులు పెద్ద సంఖ్యలో అమ్మవార్లకు మొక్కులు చెల్లించుకోవడానికి అవకాశం ఉంటుంది. ఈ రోజున భక్తుల రద్దీ అత్యధికంగా ఉంటుంది, తమ కోరికలు తీర్చమని అమ్మవార్లను వేడుకుంటూ భక్తి పారవశ్యంలో మునిగిపోతారు. చివరి రోజు, జనవరి 31న, అమ్మవార్ల వనప్రవేశం ఉంటుంది. గద్దెలపై కొలువుదీరి ఉన్న సమ్మక్క, సారలమ్మ వనదేవతలు, గోవింద రాజు, పగిడిద్దరాజులు తిరిగి వనంలోకి ప్రవేశించే ఈ కార్యక్రమంలో భక్తులు పెద్ద సంఖ్యలో పాల్గొని తమ మొక్కులను పూర్తి చేసుకుంటారు. ఈ వనప్రవేశ కార్యక్రమంతో జాతర ముగుస్తుంది, కానీ అమ్మవార్ల దీవెనలు ఎల్లప్పుడూ తమతో ఉంటాయని భక్తులు విశ్వసిస్తారు.
జాతర చరిత్ర, ప్రాముఖ్యత
Medaram Jatara: కేవలం ఒక పండుగ మాత్రమే కాదు, ఇది తెలంగాణ గిరిజనుల ఆత్మ, స్వాతంత్ర్యం కోసం జరిగిన పోరాటానికి ప్రతీక. కాకతీయ రాజుల కాలంలో పన్నుల భారానికి వ్యతిరేకంగా పోరాడిన సమ్మక్క-సారలమ్మ వీరగాథ ఈ జాతర వెనుక ఉంది. ఈ దేవతలను శక్తి స్వరూపిణిగా కొలుస్తారు, వారి త్యాగాలను స్మరించుకుంటూ భక్తులు తమ భక్తిని చాటుకుంటారు. 2014లో అప్పటి తెలంగాణ ప్రభుత్వం మేడారం జాతరను రాష్ట్ర పండుగగా గుర్తించింది. ఇది జాతరకు మరింత ప్రాముఖ్యతను తీసుకువచ్చింది, ప్రభుత్వ సహకారంతో ఈ మహోత్సవం మరింత పెద్ద ఎత్తున నిర్వహించబడుతుంది. ఈ గుర్తింపు జాతర యొక్క చారిత్రక, సాంస్కృతిక విలువను స్పష్టం చేస్తుంది.
భక్తుల ఆదరణ, ప్రభుత్వ ఏర్పాట్లు
మేడారం మహా జాతరకు తెలంగాణ రాష్ట్రం నుంచే కాకుండా, పొరుగు రాష్ట్రాలైన ఆంధ్రప్రదేశ్, ఛత్తీస్గఢ్, మహారాష్ట్ర, మధ్యప్రదేశ్, జార్ఖండ్, కర్ణాటక సహా అనేక ప్రాంతాల నుంచి కూడా భక్తులు పెద్ద సంఖ్యలో తరలివస్తారు. ఇక్కడికి వచ్చే భక్తుల సంఖ్య కోట్లలోనే ఉంటుంది, ఇది జాతర యొక్క విశిష్టతను తెలియజేస్తుంది. సుదూర ప్రాంతాల నుంచి వచ్చే భక్తులు అమ్మవార్లకు బంగారంగా పిలుచుకునే బెల్లాన్ని సమర్పించుకుంటారు. ఇది అమ్మవార్ల పట్ల భక్తుల అచంచలమైన విశ్వాసానికి నిదర్శనం. భక్తుల రద్దీని దృష్టిలో ఉంచుకుని, అధికార యంత్రాంగం కూడా భారీ ఏర్పాట్లను చేస్తుంది. తాగునీరు, విద్యుత్, పారిశుధ్యం, వైద్య సేవలు, రవాణా సౌకర్యాలు వంటి అన్ని రకాల సదుపాయాలను భక్తులకు కల్పించడానికి ప్రభుత్వం ప్రత్యేక శ్రద్ధ తీసుకుంటుంది. శాంతిభద్రతలను పర్యవేక్షించడానికి పోలీసులు భారీగా మోహరించి ఉంటారు. భక్తులకు ఎటువంటి అసౌకర్యం కలగకుండా అన్ని జాగ్రత్తలు తీసుకుంటారు.
ముగింపు
మేడారం మహా జాతర కేవలం ఒక మతపరమైన వేడుక మాత్రమే కాదు, ఇది ఒక సామాజిక, సాంస్కృతిక సమ్మేళనం. ఇక్కడ భక్తులు కుల, మత, ప్రాంతీయ భేదాలు లేకుండా కలిసి వచ్చి అమ్మవార్లను దర్శించుకుంటారు. గిరిజన సంస్కృతి, సంప్రదాయాలు, వారి ఆచార వ్యవహారాలను ప్రత్యక్షంగా చూసే అవకాశం ఈ జాతర కల్పిస్తుంది. భవిష్యత్ తరాలకు ఈ జాతర యొక్క ప్రాముఖ్యతను తెలియజేయడం, దాని వారసత్వాన్ని పరిరక్షించడం మనందరి బాధ్యత.
Read also: TGSRTC: రాష్ట్ర ఆర్టీసీ విశ్రాంత ఉద్యోగుల నూతన భవనానికి శంకుస్థాపన