భారత చరిత్రలో ఒక చీకటి అధ్యాయంగా మిగిలిన 26/11 ముంబై(Mumbai Terror Attack) ఉగ్రదాడికి నేటితో 17 ఏళ్లు పూర్తయ్యాయి. పాకిస్తాన్ కేంద్రంగా పనిచేసే లష్కరే తొయిబాకు చెందిన 10 మంది ఉగ్రవాదులు 2008, నవంబర్ 26న సముద్ర మార్గం ద్వారా ముంబైలోకి ప్రవేశించారు. నాలుగు రోజుల పాటు జరిగిన ఈ హింసాకాండలో 166 మంది అమాయక ప్రజలు ప్రాణాలు కోల్పోయారు.
Read Also: America: ఇంటెంట్ టు లీవ్ రూల్ రద్దుతో భారతీయులకు భారీ ఊరట
ఈ టెర్రరిస్టులు ఛత్రపతి శివాజీ టెర్మినల్ (CST), తాజ్ హోటల్ సహా ముంబైలోని పలు కీలక ప్రాంతాలలో దాడులకు పాల్పడ్డారు. నవంబర్ 26న ప్రారంభమైన ఈ దాడులు నవంబర్ 29వ తేదీ వరకు కొనసాగాయి. భద్రతా బలగాలు ఎదురుదాడి చేసి ఉగ్రవాదులను మట్టుబెట్టగా, ప్రాణాలతో పట్టుబడిన ఏకైక ఉగ్రవాది అజ్మల్ కసబ్ను 2012 నవంబర్ 21న ఉరితీశారు. ఈ దుర్ఘటన దేశ జాతీయ భద్రతా వ్యవస్థకు ఒక మేల్కొలుపుగా నిలిచింది.
భద్రతా నిర్మాణంలో కీలక మార్పులు, NIA ఏర్పాటు
26/11 దాడి తర్వాత భవిష్యత్తులో ఇలాంటి దాడులు పునరావృతం కాకుండా భారత్ తన జాతీయ, అంతర్గత భద్రతా నిర్మాణంలో అనేక విప్లవాత్మక మార్పులు చేసింది. సముద్ర మార్గం గుండా ఉగ్రవాదుల చొరబాట్లు పునరావృతం కాకుండా నిరోధించేందుకు తీరప్రాంత నిఘాను బలోపేతం చేశారు. ఇందులో కోస్ట్ గార్డ్ మరియు నేవీ మధ్య సమన్వయాన్ని పెంచడం, స్థానిక మత్స్యకారుల సహకారంతో నిఘా వ్యవస్థను మెరుగుపరచడం వంటి చర్యలు చేపట్టారు.
ఉగ్రదాడుల వంటి అత్యవసర పరిస్థితుల్లో తక్షణమే ప్రతిస్పందించేందుకు, ఎన్ఎస్జీ (NSG) కమాండోలను ప్రధాన నగరాలకు త్వరగా తరలించేందుకు వీలుగా ముంబై, చెన్నై, కోల్కతా, హైదరాబాద్తో సహా పలు ప్రాంతాల్లో వారి హబ్లను ఏర్పాటు చేశారు. ఉగ్రవాద సంబంధిత కేసులను సమగ్రంగా దర్యాప్తు చేయడానికి, రాష్ట్రాల పరిమితులతో సంబంధం లేకుండా పనిచేసే ఒక ప్రత్యేకమైన జాతీయ దర్యాప్తు సంస్థగా నేషనల్ ఇన్వెస్టిగేషన్ ఏజెన్సీ (NIA) ని స్థాపించారు.
వీరుల త్యాగాలు, న్యాయ పోరాటం
ఈ దాడులను(Mumbai Terror Attack) ఎదుర్కొనే క్రమంలో ముంబై పోలీస్, NSG మరియు ఇతర భద్రతా సంస్థలకు చెందిన అధికారులు చూపిన అసాధారణ ధైర్యం చిరస్మరణీయం. సజీవంగా పట్టుబడిన ఏకైక ఉగ్రవాది అజ్మల్ కసబ్ను అడ్డుకునే ప్రయత్నంలో ఏఎస్ఐ తుకారాం ఓంబ్లే తన ప్రాణాలను పణంగా పెట్టారు. నిరాయుధుడైనప్పటికీ, కసబ్ తుపాకీని పట్టుకుని నిలబడటం వల్లే అతన్ని సజీవంగా పట్టుకోవడం సాధ్యమైంది. ముంబై యాంటీ టెర్రరిస్ట్ స్క్వాడ్ (ATS) చీఫ్ హేమంత్ కర్కరే, అదనపు కమిషనర్ అశోక్ కాంప్టే, ఎన్కౌంటర్ స్పెషలిస్ట్ విజయ్ సలాస్కర్లతో సహా పలువురు ఉన్నతాధికారులు ఈ పోరాటంలో వీరమరణం పొందారు.
ప్రధాన నిందితుడైన కసబ్కు మే 2010లో కోర్టు మరణశిక్ష విధించగా, 2012 నవంబర్ 21న పూణేలోని ఎరవాడ జైలులో ఉరితీశారు. ఈ కుట్ర వెనుక ఉన్న కీలక సూత్రధారులలో ఒకడైన తహవ్వూర్ రాణా కేసులో దర్యాప్తు పురోగతి సాధిస్తోంది. రాణాను భారత్కు అప్పగించిన తర్వాత ఎన్ఐఏ అతన్ని ప్రశ్నించింది. ఈ కుట్రకు నిధులు, ప్రణాళికలో ఉన్న అంతర్జాతీయ కోణాలపై దృష్టి సారించేందుకు అమెరికా నుంచి అదనపు వివరాలను అభ్యర్థించింది. ఈ సంవత్సరం ముంబైలో ‘నెవర్ఎవర్’ అనే థీమ్తో స్మారక కార్యక్రమాలు జరిగాయి. అమరులకు నివాళులర్పించడం, భవిష్యత్తులో ఇలాంటి దాడులు ‘ఎప్పటికీ జరగకుండా’ చూస్తామని ప్రతిజ్ఞ చేయడం ఈ కార్యక్రమం ముఖ్య ఉద్దేశం.
Read hindi news: https://hindi.vaartha.com
Epaper : https://epaper.vaartha.com/
Read also :