1984 డిసెంబరు 3న జరిగిన భోపాల్ గ్యాస్ విపత్తు, ఇప్పటికీ ప్రపంచంలో అతి పెద్ద పారిశ్రామిక విపత్తుగా గుర్తించబడుతోంది. 40 సంవత్సరాల తరువాత కూడా, ఈ ప్రమాదం ప్రపంచంలోనే అత్యంత విషాదకరమైన సంఘటనగా నిలుస్తుంది. .
1984 డిసెంబరు 2న, భోపాల్ ఫ్యాక్టరీలోని ట్యాంక్ 610లో నీరు ప్రవేశించింది. ఈ ట్యాంక్లో మెథైల్ ఐసోసైనేట్ (MIC) అనే విషపూరితమైన రసాయన పదార్థం నిల్వ చేయబడింది. MIC అనేది ఒక ప్రమాదకరమైన గ్యాస్, ఇది పారిశ్రామికంగా పురుగుమందులు తయారు చేయడానికి ఉపయోగిస్తారు. MIC మరియు నీరు కలిసినప్పుడు, ఒక రసాయనిక ప్రతిచర్య ప్రారంభమైంది, దీని వలన ట్యాంక్లోని ఉష్ణోగ్రత పెరిగి, గ్యాస్ ఉత్పత్తి వేగంగా జరిగింది. అయితే ఈ రసాయనిక చర్యను గుర్తించడంలో లోపం జరిగింది.
డిఅర్ధరాత్రి తర్వాత, ట్యాంక్ 610 యొక్క ప్రెజర్ రిలీఫ్ వాల్వ్ (PRV) తెరిచి, 28 టన్నుల MIC గ్యాస్ వాతావరణంలోకి విడుదల అయ్యింది. ఈ గ్యాస్ పొగమంచుగా భోపాల్ నగరంలో పరిసర ప్రాంతాలలో వ్యాప్తిచెంది, ప్రజలు నిద్రిస్తున్నప్పుడు వారిని గాలి ద్వారా ప్రభావితం చేసింది. వాయువుతో విషపూరితమైన పరిస్థితులు ఏర్పడినాయి. దీని వలన చాల మంది ప్రజలు మృత్యువాత పడ్డారు.
ఈ సంఘటన ప్రపంచవ్యాప్తంగా పారిశ్రామిక ప్రమాదాల పట్ల అవగాహనను పెంచింది. భోపాల్ గ్యాస్ దుర్ఘటనతో ప్రజల ఆరోగ్యం మరియు భద్రతపై పారిశ్రామిక ప్రవర్తనను క్రమబద్ధీకరించే అవసరం స్పష్టమైంది. ఈ సంఘటన తరువాత, ప్రపంచవ్యాప్తంగా అనేక వృత్తిపరమైన సంస్థలు పరిశ్రమలో ఉన్న ప్రమాదాలను నివారించడానికి మార్గదర్శకాలు, ఉత్తమ పద్ధతులను ప్రచారం చేయడం ప్రారంభించాయి.
ఈ దుర్ఘటనకు 40 సంవత్సరాలు అయినప్పటికీ, ఇంకా ఈ సంఘటనకి సంబంధించిన అవగాహన పలు ప్రాంతాలలో తక్కువగా ఉన్నది.భవిష్యత్తులో ఇలాంటి ప్రమాదాలను నివారించడానికి ఈ ఘటనే ఒక హెచ్చరికగా నిలుస్తుంది.