ఇజ్రాయెల్, ఇరాన్ (Israel-Iran) మధ్య పెరుగుతున్న ఉద్రిక్తతలు ప్రపంచ ఇంధన మార్కెట్లలో తీవ్ర ప్రకంపనలు సృష్టించాయి. ఇవాళ తెల్లవారుజామున ఇరాన్లోని కొన్ని లక్ష్యాలపై ఇజ్రాయెల్ సైనిక దాడి చేయడంతో అంతర్జాతీయంగా ముడిచమురు ధరలు ఒక్కసారిగా పెరిగాయి. ఈ పరిణామం ప్రపంచవ్యాప్తంగా చమురు సరఫరా భద్రతపై తీవ్ర ఆందోళనలకు దారితీసింది.
ఇంధన ధరలు, ద్రవ్యోల్బణం మీద ప్రభావం
మార్కెట్ విశ్లేషకుల సమాచారం ప్రకారం, ఈ దాడి వార్త వెలువడిన కొన్ని గంటల్లోనే బ్రెంట్ ముడి చమురు ఫ్యూచర్స్ ధరలు 4 శాతానికి పైగా పెరిగాయి. ఈ ధరలు 2024 ప్రారంభంలో నమోదైన గరిష్ఠ స్థాయికి చేరుకున్నాయని నిపుణులు తెలిపారు. మధ్యప్రాచ్యంలో ముఖ్యంగా ఇంధన సంపన్న ప్రాంతాలలో ఏ చిన్న భౌగోళిక, రాజకీయ అస్థిరత ఏర్పడినా అది ప్రపంచ చమురు సరఫరాపై ఎంత తీవ్ర ప్రభావం చూపుతుందో ఈ ఘటన స్పష్టం చేస్తోంది. ఇరాన్ (Iran) ప్రపంచంలోనే అతిపెద్ద చమురు ఎగుమతిదారులలో ఒకటి కావడం, ప్రపంచంలోని ఐదో వంతు చమురు రవాణాకు కీలకమైన హార్ముజ్ జలసంధి ఈ ప్రాంతంలో ఉండటంతో ఇక్కడ జరిగే ప్రతి పరిణామాన్ని వ్యాపారులు, విధాన రూపకర్తలు నిశితంగా గమనిస్తున్నారు.
గ్లోబల్ మార్కెట్లకు షాక్
గ్లోబల్ ఎనర్జీ కన్సల్టెంట్స్కు చెందిన కమోడిటీస్ విశ్లేషకుడు మహేశ్ పటేల్ మాట్లాడుతూ… “ఇరాన్ నుంచి చమురు ఎగుమతులు తగ్గినా లేదా హార్ముజ్ జలసంధి ద్వారా రవాణాకు అంతరాయం కలిగినా సరఫరా తగ్గి ధరలు మరింత పెరిగే అవకాశం ఉంది” అని అన్నారు. ఈ ఉద్రిక్తతలు ఇలాగే కొనసాగితే లేదా మరిన్ని సైనిక చర్యలు జరిగితే ఇంధన మార్కెట్లలో మరింత అస్థిరతకు దారితీస్తుందని ఇంధన నిపుణులు హెచ్చరిస్తున్నారు. ఇప్పటికే భారత్ సహా పలు దేశాలు తమ దేశాల్లో ఇంధన ధరలు, ద్రవ్యోల్బణంపై దీని ప్రభావం ఎలా ఉంటుందోనని ఆందోళన వ్యక్తం చేశాయి.
ఐఈఏ, ఐఎంఎఫ్ సంయమన పిలుపు
ఈ ఆకస్మిక ధరల పెరుగుదల నేపథ్యంలో అంతర్జాతీయ ఇంధన సంస్థ (ఐఈఏ) సంయమనం పాటించాలని పిలుపునిచ్చింది. అవసరమైతే మార్కెట్ను స్థిరీకరించడానికి సభ్య దేశాలు తమ వ్యూహాత్మక నిల్వలను విడుదల చేయడానికి సిద్ధంగా ఉన్నాయని ఐఈఏ (IEA) ఒక ప్రకటనలో తెలిపింది. మరోవైపు పరిస్థితి మరింత ఉద్రిక్తంగా మారకుండా విస్తృత ప్రాంతీయ సంఘర్షణను నివారించడానికి దౌత్యపరమైన పరిష్కారాలను కనుగొనాలని ప్రపంచవ్యాప్తంగా ఉన్న విధాన రూపకర్తలు కోరుతున్నారు.
భవిష్యత్తుపై అంచనాలు
ఇజ్రాయెల్ మరో దాడికి సిద్ధమవుతే, చమురు ధరలు మరింత పెరుగుతాయి. హార్ముజ్ జలసంధి మూత పడితే ప్రపంచ మార్కెట్లు గందరగోళానికి గురవుతాయి. డాలర్ బలపడటం, అమెరికా(America) ఫెడరల్ రిజర్వ్ విధానాలకు కూడా ఇది ప్రభావం చూపే అవకాశం. ఈ పరిణామాలు సుస్థిరంగా కొనసాగితే గ్లోబల్ చమురు మార్కెట్లే కాదు, సామాన్య ప్రజలు తీవ్రంగా ప్రభావితమవుతారు. ఇది గట్టి హెచ్చరిక. రాజకీయంగా, ఆర్థికంగా ప్రపంచం ఎంత అనుసంధానమైపోయిందో మరోసారి నిరూపించబడింది.