ప్రస్తుతం ప్రపంచవ్యాప్తంగా మానవుల ఆరోగ్య సమస్యలలో అధిక రక్తపోటు (Hypertension) ఒక ప్రధాన సమస్యగా మారింది. ఇది ఒక వ్యాధిగా పరిగణించబడుతోంది, ఎందుకంటే ఇది కొంతకాలం ఎటువంటి లక్షణాలు లేకుండా మానవ శరీరాన్ని ప్రభావితం చేస్తుంది. దీర్ఘకాలికంగా అధిక రక్తపోటు ఉంటే గుండెపోటు, స్ట్రోక్, కిడ్నీ విఫలత వంటి ప్రాణాంతక సమస్యలు రావచ్చు. అయితే ఈ వ్యాధిని మందులతోనే కాకుండా సహజ మార్గాల్లోనూ అదుపులో పెట్టుకోవచ్చు. ఇక్కడ మనం అలాంటి ముఖ్యమైన సహజ మార్గాలను పరిశీలిద్దాం.
క్రమమైన వ్యాయామం ద్వారా బీపీ నియంత్రణ
వ్యాయామం అనేది ఆరోగ్యానికి మణికట్టుగా పరిగణించబడుతుంది. ముఖ్యంగా ఏరోబిక్ వ్యాయామాలు – ఉదయం నడక, జాగింగ్, సైక్లింగ్, ఈత – రక్తపోటును 5-8 mm Hg వరకు తగ్గించగలవని ప్రతి రోజూ కనీసం 30 నిమిషాల పాటు వ్యాయామం చేయడం వల్ల గుండె ఆరోగ్యం మెరుగవుతుంది. ఇది కేవలం బీపీకి గానీ కాదు, బరువు తగ్గడం, మానసిక ఒత్తిడిని తగ్గించడం వంటి అనేక ప్రయోజనాలు కలిగిస్తుంది.
ఉప్పు తగ్గించండి – సోడియంను నియంత్రించండి
ఉప్పు ఎక్కువగా తీసుకోవడం సోడియం స్థాయిలను పెంచుతుంది. ఇది నేరుగా రక్తపోటు పెరుగుదలకు కారణమవుతుంది. రోజుకు 1,500 mg కంటే ఎక్కువగా సోడియం తీసుకోవద్దని నిపుణులు సూచిస్తున్నారు. ఇంట్లో వండే ఆహారంలో ఉప్పును తగ్గించడం, ప్రాసెస్డ్ ఫుడ్ (packet foods), పాపకార్న్, చిప్స్ వంటి వాటికి దూరంగా ఉండటం వల్ల సోడియం మోతాదు తగ్గుతుంది.
పండ్లను అధికంగా తీసుకోండి
పొటాషియం సోడియంను బహిష్కరించడంలో సహాయపడుతుంది. ఇది నాడీ వ్యవస్థ పనితీరును మెరుగుపరచడంలో కూడా దోహదపడుతుంది. అరటిపండు, నారింజ, పుచ్చకాయ, ఆవకాడో, బంగాళదుంపలు, పాలకూర, బీన్స్ వంటి ఆహారాల్లో పొటాషియం అధికంగా ఉంటుంది. అయితే కిడ్నీ వ్యాధిగ్రస్తులు పొటాషియాన్ని ఎక్కువగా తీసుకోవడానికి ముందు వైద్యుని సలహా తీసుకోవాలి.
ఒత్తిడిని తగ్గించండి – మానసిక ప్రశాంతత
ప్రస్తుత జీవనశైలిలో ఒత్తిడి అనివార్యమైన అంశంగా మారింది. దీర్ఘకాలికంగా ఒత్తిడిని అనుభవించడం వలన కార్టిసాల్ అనే హార్మోన్ విడుదలై రక్తపోటును పెంచుతుంది. ధ్యానం (Meditation), యోగా, శ్వాస ప్రక్రియలు, ప్రకృతిలో నడకలు వంటివి మానసిక ప్రశాంతతనిచ్చే మార్గాలు. సాదా జీవితం, సమయానుసారంగా పనులు చేయడం ద్వారా ఒత్తిడిని తగ్గించవచ్చు.
మద్యం పరిమితి చేయండి
అల్కహాల్ ఎక్కువగా తీసుకుంటే రక్తపోటు పెరుగుతుంది. దీనివల్ల మందుల ప్రభావం కూడా తగ్గిపోతుంది. రోజుకు ఒక గ్లాస్ కంటే ఎక్కువ మద్యం తీసుకోవద్దని నిపుణులు సూచిస్తున్నారు. మద్యం వల్ల శరీరంలో అదనపు క్యాలొరీస్ చేరడం వల్ల బరువు పెరుగుతుంది, ఇది కూడా బీపీ పెరగడానికి కారణం.
పోషకాల పరంగా ఆహారం తినండి
మెగ్నీషియం: నాడీ వ్యవస్థ, మసిల్స్ ఆరోగ్యానికి అవసరం. పచ్చి కూరగాయలు, గింజలు, తృణధాన్యాల్లో ఉంటుంది.
కాల్షియం: పాల ఉత్పత్తులు, గ్రీన్ లీఫీ వెజిటబుల్స్ ద్వారా పొందవచ్చు.
బెర్రీలు: పాలీఫినాయిల్స్ అధికంగా ఉండే బెర్రీలు (బ్లూబెర్రీ, స్ట్రాబెర్రీ) రక్తనాళాల పనితీరును మెరుగుపరుస్తాయి.
డార్క్ చాక్లెట్, కొకొవా: ఫ్లావనాయిడ్స్ ఎక్కువగా ఉండే ఇవి, రక్తప్రవాహాన్ని మెరుగుపరచడంలో సహాయపడతాయి. సిగరెట్లోని కెమికల్స్ రక్తనాళాలపై ప్రభావం చూపి రక్తపోటును పెంచుతాయి.
కెఫీన్ వాడకం తగ్గించండి: కాఫీ, టీ ఎక్కువగా తాగితే తాత్కాలికంగా బీపీ పెరిగే ప్రమాదం ఉంటుంది.
ప్రాసెస్ చేసిన ఆహారం నివారించండి: రిఫైన్డ్ కార్బోహైడ్రేట్లు, షుగర్ పదార్థాలు అధిక బరువు, బీపీ పెరుగుదలకు దారితీయవచ్చు. శరీరానికి రీసెట్ కావాలంటే నిద్ర ఎంతో అవసరం. రోజుకు కనీసం 7–8 గంటల హాయిగా నిద్ర పోవడం ద్వారా ఒత్తిడిని తగ్గించవచ్చు. నిద్రలేమి రక్తపోటు పెరిగే అవకాశం పెంచుతుంది. రోజుకు కనీసం 2.5 – 3 లీటర్ల వరకు నీరు తాగడం వల్ల రక్తం తగిన ద్రవంగా ఉండి రక్తప్రవాహం సులభంగా జరుగుతుంది. డీహైడ్రేషన్ కారణంగా రక్తపోటు అసమానంగా మారే అవకాశం ఉంటుంది.
Read also: Black coffee: మానసిక పరిస్థితిని మెరుగుపరిచే బ్లాక్ కాఫీ