గుండెపోటు ఈ పేరు వినగానే చాలామందికి భయం వేస్తుంది, ఎందుకంటే ఇది ప్రపంచవ్యాప్తంగా మరణాలకు ప్రధాన కారణంగా నిలుస్తోంది. ముఖ్యంగా అధిక రక్తపోటు (హై బ్లడ్ ప్రెజర్) గుండెపోటుకు ప్రధాన కారణంగా గుర్తించబడింది. బీపీని నిర్లక్ష్యం చేయడం అంటే గుండెపోటుకు ఆహ్వానం పలికినట్లే అని వైద్య నిపుణులు హెచ్చరిస్తున్నారు.
అధిక రక్తపోటు
మన శరీరంలోని రక్తనాళాల గోడలపై రక్తం ప్రవహించేటప్పుడు కలిగించే ఒత్తిడిని రక్తపోటు అంటారు. ఈ ఒత్తిడి సాధారణ స్థాయి కంటే ఎక్కువగా ఉంటే దానిని అధిక రక్తపోటు లేదా బీపీ అంటారు. బీపీని రెండు సంఖ్యల రూపంలో కొలుస్తారు – సిస్టోలిక్ (Systolic) , డయాస్టోలిక్ (Diastolic). సిస్టోలిక్ అంటే గుండె సంకోచించినప్పుడు ఉండే ఒత్తిడి, డయాస్టోలిక్ అంటే గుండె సడలినప్పుడు ఉండే ఒత్తిడి. సాధారణంగా, 120/80 mmHg కంటే తక్కువగా ఉంటే దానిని సాధారణ రక్తపోటుగా పరిగణిస్తారు. అంతకంటే ఎక్కువగా ఉంటే అది అధిక రక్తపోటు కిందకు వస్తుంది.
బీపీ పెరిగితే
అధిక రక్తపోటును ‘సైలెంట్ కిల్లర్’ అని కూడా పిలుస్తారు. ఎందుకంటే, చాలా సందర్భాల్లో దీని లక్షణాలు అంత సులభంగా బయటపడవు. కానీ, లోలోపల మాత్రం శరీరంలోని వివిధ అవయవాలపై తీవ్ర ప్రభావం చూపుతుంది. ముఖ్యంగా గుండె, మెదడు, మూత్రపిండాలు, కళ్ళు వంటి ప్రధాన అవయవాలకు నష్టం కలిగిస్తుంది.అధిక రక్తపోటు గుండెకు అత్యంత ప్రమాదకరం. ఎందుకంటే ఇది గుండెపై అదనపు భారం. రక్తపోటు పెరిగినప్పుడు, రక్తాన్ని సరఫరా చేయడానికి గుండె ఎక్కువ కష్టపడాల్సి వస్తుంది. దీనివల్ల గుండె కండరాలు మందంగా మారతాయి. ఇది గుండె సామర్థ్యాన్ని తగ్గిస్తుంది, గుండె వైఫల్యానికి దారితీస్తుంది. అధిక రక్తపోటు రక్తనాళాల లోపలి పొరలను దెబ్బతీస్తుంది. దీనివల్ల కొవ్వు, కొలెస్ట్రాల్ వంటివి పేరుకుపోయి రక్తనాళాలు గట్టిపడతాయి (అథెరోస్క్లెరోసిస్). ఈ పరిస్థితి గుండెకు రక్తప్రసరణను తగ్గిస్తుంది, గుండెపోటుకు దారితీస్తుంది. అధిక రక్తపోటు వల్ల రక్తనాళాల్లో రక్తం గడ్డకట్టే ప్రమాదం ఉంది. ఈ గడ్డలు గుండెకు రక్తాన్ని సరఫరా చేసే ధమనులలో ఏర్పడితే, అది గుండెపోటుకు దారితీస్తుంది.
గుండెపోటు లక్షణాలు
గుండెపోటు లక్షణాలు ఒక్కొక్కరిలో ఒక్కోలా ఉండవచ్చు. అయితే, సాధారణంగా కనిపించే లక్షణాలు కొన్ని ఉన్నాయి. ఛాతీలో నొప్పి లేదా అసౌకర్యం. ఇది ఛాతీ మధ్యలో లేదా ఎడమవైపు నొప్పి, బిగుతుగా అనిపించడం, మంటగా ఉండటం వంటి రూపాల్లో ఉండవచ్చు. శ్వాస తీసుకోవడంలో ఇబ్బంది. విపరీతమైన చెమటలు పట్టడం. వికారం, వాంతులు, తల తిరగడం, బలహీనంగా అనిపించడం. దవడ, మెడ, వీపు, చేతుల్లో నొప్పి వంటి లక్షణాలు కనిపిస్తాయి.
బీపీని ఎలా నియంత్రించాలి
అధిక రక్తపోటును నియంత్రించడానికి జీవనశైలిలో మార్పులు చేసుకోవడం చాలా ముఖ్యం. ఆరోగ్యకరమైన ఆహారం తీసుకోవాలి. పండ్లు, కూరగాయలు, తృణధాన్యాలు, తక్కువ కొవ్వు ఉండే పాల ఉత్పత్తులు, చేపలు వంటివి ఎక్కువగా తీసుకోవాలి. ఉప్పు, చక్కెర, కొవ్వు పదార్థాలను తగ్గించాలి. క్రమం తప్పకుండా వ్యాయామం చేయాలి. వారానికి కనీసం 150 నిమిషాల పాటు మితమైన వ్యాయామం చేయాలి. నడక, జాగింగ్, సైక్లింగ్ వంటివి మంచి ఎంపికలు. అధిక బరువు ఉంటే తగ్గించుకోవాలి. ధూమపానం, మద్యపానం మానేయాలి. ఇవి రక్తపోటును పెంచుతాయి. ఒత్తిడిని తగ్గించుకోవాలి. దీనికోసం యోగా, ధ్యానం వంటివి సహాయపడతాయి. అవసరమైతే వైద్యుల సలహా మేరకు మందులు వాడాలి.
ఈ సమాచారం సాధారణ అవగాహన కోసం మాత్రమే. ఏదైనా ఆరోగ్య సమస్యలపై మీకు సందేహాలు ఉంటే, దయచేసి వైద్య నిపుణులను సంప్రదించండి.