కార్తీక పౌర్ణమి హిందూ సంప్రదాయంలో అత్యంత పవిత్రమైన రోజుగా పరిగణించబడుతుంది. ఈ రోజుకు సంబంధించిన శివతత్వం ఎంతో గొప్పది. పురాణాలలో చెప్పబడిన ప్రకారం, ఈ పౌర్ణమి నాడు జరిగిన ఒక దైవ ఘట్టం కారణంగానే ఈ రోజు ప్రత్యేకంగా శివారాధనకు ప్రాముఖ్యం కలిగింది. ఒకప్పుడు పరమేశ్వరుడి కీర్తి విని అసూయతో మండిపోయిన త్రిపురాసురుడు అనే రాక్షసుడు, తన అహంకారంతో దేవతలను జయించి, కైలాసంపైకి దండయాత్ర ప్రారంభించాడు. దైవశక్తిని మానవ బలంతో జయించగలనని త్రిపురాసురుడు తలపోసుకున్నాడు. అతని ఆగాధ శక్తి వల్ల దేవతలలో భయం అలుముకుంది. ప్రపంచమంతా అశాంతితో కుదేలయింది.
దేవతల విన్నపం మేరకు పరమేశ్వరుడు త్రిపురాసురుని సంహరించేందుకు యుద్ధ రంగంలోకి దిగాడు. మూడు రోజులపాటు జరిగిన భీకర యుద్ధంలో శివుడు తన పశుపతాస్త్రంను ప్రయోగించి త్రిపురాసురుని సంహరించాడు. ఈ సంఘటనతో దశాబ్దాలుగా కొనసాగుతున్న అసుర పాలనకు ముగింపు లభించింది. దేవతలు, ఋషులు, మానవులు ఉల్లాసంతో నిండిపోయారు. ఆ విజయం అనంతరం శివుడు సృష్టి సమతుల్యాన్ని స్థాపించడానికి, తన ఆనందాన్ని వ్యక్తం చేయడానికి తాండవ నృత్యం చేశారు. ఈ తాండవమే సృష్టి, స్థితి, లయల సమన్వయానికి చిహ్నంగా పరిగణించబడింది.
అందుకే ప్రతి సంవత్సరం కార్తీక పౌర్ణమి నాడు భక్తులు పరమేశ్వరుడిని అత్యంత భక్తి, శ్రద్ధలతో పూజిస్తారు. ఈ రోజున శివాలయాలలో దీపాలంకరణలు, రాత్రంతా జాగరణలు, రుద్రాభిషేకాలు నిర్వహించడం శాస్త్రోక్తం. శివుడు త్రిపురాసురుని సంహరించిన ఈ రోజు “త్రిపురారోహణం” లేదా “త్రిపురాసుర సంహారం”గా కూడా ప్రసిద్ధి చెందింది. ఈ సందర్భంగా శివభక్తులు దీపారాధన చేస్తూ తమ జీవితాల్లోని అజ్ఞానాంధకారాన్ని తొలగించాలనే సంకల్పంతో ఉంటారు. కాబట్టి కార్తీక పౌర్ణమి కేవలం ఒక పండుగ మాత్రమే కాదు — ఇది శివతత్త్వాన్ని స్మరించే, ధర్మం మీద అధర్మం సాధించిన విజయాన్ని గుర్తుచేసే దైవ దినోత్సవం.