దీపావళి అంటే “దీపాల వరుస” అని అర్థం. దీపాల పండుగగా కూడా దీన్ని పిలుస్తారు. భారతదేశంలో దీపాలు పెట్టే సంప్రదాయం టపాకాయలు కాల్చే ఆచారాన్ని మించి వచ్ఛింది. తెలుగులో “దివ్వి దివ్వి దీపావళి” అని పాడుతారు, దీని అర్థం వెలుగుల పండుగ. దీపావళి(Diwali) రోజున టపాకాయలు కాల్చడం సాధారణం అయినప్పటికీ, దిల్లీ మరియు ఇతర రాష్ట్రాల్లో బాణాసంచా వల్ల కలిగే వాయు కాలుష్యంపై సుప్రీంకోర్టు ముందస్తు ఆదేశాలు జారీ చేస్తుంది. ఈ ఏడాది కూడా దిల్లీలో గ్రీన్ క్రాకర్స్ మాత్రమే విక్రయానికి అనుమతించబడ్డాయి. అక్టోబర్ 18 నుంచి 20 వరకు మాత్రమే నిర్దిష్ట ప్రదేశాల్లో వీటిని ఉపయోగించవచ్చని సూచన ఇచ్చారు.
Read Also: Summit: హైదరాబాద్లో స్టార్టప్ సమ్మిట్
భారత చరిత్రలో టపాకాయల లేదా బాణాసంచా ప్రాచీన కాలంలో ఉన్నట్లు కొన్ని ఆధారాలు ఉన్నాయి. రుగ్వేదం లేదా ఇతర ప్రాచీన గ్రంథాల్లో బాణాసంచా పేలుళ్లు, శబ్దాలు వల్ల చెడు ఆత్మలను తరిమేవని స్పష్టంగా వ్రాయబడలేదు. అయినప్పటికీ, ఇలాంటి పదార్థాల గురించి భారతదేశంలో వేల ఏళ్ల క్రితం నుంచే అవగాహన ఉంది. కౌటిల్యుడి అర్థశాస్త్రంలో కూడా బాణాసంచా ఉపయోగించేవిధమైన చూర్ణాల వర్ణనలు ఉన్నాయి, ఇవి వేగంగా మంటలు ఇచ్చేవి.
ఉప్పుతో తయారైన ప్రత్యేక పౌడర్లను టపాకాయలుగా(crackers) ఉపయోగించేవారనేది కొద్ది ప్రాంతాల్లో మాత్రమే ఉన్నది. ఈ పౌడర్లో సల్ఫర్, బొగ్గు కలపడం ద్వారా మంట పెరుగుతుందని, కొన్ని వైద్యసంబంధి ప్రయోజనాల కోసం కూడా దీన్ని ఉపయోగించేవారని వివరించారు. మొఘలుల కాలంలో, ప్రత్యేకంగా ఫిరోజ్ షా, బాణాసంచాలను వివాహాలు, వేడుకలలో ఉపయోగించారు. కానీ మొఘలులు భారత్కి రాకముందే టపాకాయలు పేల్చే సంప్రదాయం ఉన్నది. దారా షికోహ్ వివాహ చిత్రాల్లో జనం బాణాసంచా పేల్చుతున్నట్లు చూడవచ్చు.
గ్రీన్ క్రాకర్స్:
సాంప్రదాయ టపాకాయలు(Diwali) కాలుష్యం కలిగించడంలో ఎక్కువ కారణం అవుతున్నందున, గ్రీన్ క్రాకర్స్ పరిచయం చేశారు. వీటిలో బేరియం, అల్యూమినియం, పొటాషియం నైట్రేట్ వంటి కాలుష్యకారక రసాయనాలు తక్కువగా లేదా ఉపయోగించబడవు. గ్రీన్ క్రాకర్స్ మామూలు టపాకాయల కంటే 30% తక్కువ కాలుష్యం కలిగిస్తాయి. శబ్ద కాలుష్యాన్ని కూడా తగ్గించడం కోసం, వీటి శబ్ధం 120 డెసిబుల్స్ కంటే ఎక్కువకు రావద్దని నిర్ధేశించారు. వీటిని గుర్తించడానికి ప్యాకెట్ పై ఆకుపచ్చ రంగులో “Green Fireworks” అని రాసి ఉంటుంది, అవసరమైతే, లోపలి రసాయన వివరాలు, NEERI ముద్ర కూడా కనిపిస్తుంది.
దీపావళి అంటే ఏమిటి?
దీపావళి అంటే “దీపాల వరుస” అని అర్థం. దీన్ని వెలుగుల పండుగగా జరుపుకుంటారు.
భారతదేశంలో బాణాసంచా సంప్రదాయం ఎప్పుడు మొదలైంది?
మొఘలులు రాకముందే టపాకాయలు, బాణాసంచా ఉపయోగించే సంప్రదాయం ఉంది. దారా షికోహ్ వివాహ చిత్రాలు దీనికి ఆధారంగా ఉన్నాయి.
గ్రీన్ క్రాకర్స్ ఉపయోగం ఏమిటి?
గ్రీన్ క్రాకర్స్ తక్కువ కాలుష్యం, తక్కువ శబ్ధంతో ఉపయోగించడానికి తయారుచేసిన టపాకాయల ప్రత్యామ్నాయం.
Read hindi news: hindi.vaartha.com
Epaper : https://epaper.vaartha.com/
Read Also: