Red Fort Blast : దిల్లీ రెడ్ ఫోర్ట్ వద్ద నవంబర్ 10న జరిగిన పేలుడుకు సంబంధించిన ఫొరెన్సిక్ నివేదిక వెలుగులోకి వచ్చింది. ఈ పేలుడులో అమోనియం నైట్రేట్ మరియు అత్యంత ప్రమాదకరమైన TATP (ట్రైఅసిటోన్ ట్రిపెరోక్సైడ్) మిశ్రమం ఉపయోగించినట్టు ల్యాబ్ విశ్లేషణలు నిర్ధారించాయి. ఇవి శక్తివంతమైన పేలుడు పదార్థాలుగా పరిగణించబడతాయి మరియు వీటి కొనుగోలు, నిల్వపై కఠిన నియంత్రణలు ఉంటాయి.
ఫొరెన్సిక్ సైన్స్ ల్యాబ్ ప్రాథమిక పరిశీలనల ప్రకారం, పేలుడు జరిగిన కారులో 30 నుంచి 40 కిలోల వరకు అమోనియం నైట్రేట్ ఉన్నట్టు గుర్తించారు. ఇంత భారీ పరిమాణమే ఈ స్థాయి విపరీతమైన పేలుడుకు కారణమైనట్టు అధికారులు చెప్పారు. ఈ వివరాలు ప్రస్తుతం దర్యాప్తులో కీలకమైనవి, ఎందుకంటే ఈ ఘటనకు ఫరీదాబాద్ ఉగ్ర మాడ్యూల్కు సంబంధం ఉందా అనేదానిపై విచారణ కొనసాగుతోంది. ఆ మాడ్యూల్ నుంచి ఇప్పటికే 358 కిలోల అమోనియం నైట్రేట్తో పాటు ఇతర బాంబు తయారీ సామగ్రి స్వాధీనం చేశారు.
అమోనియం నైట్రేట్ సాధారణంగా ఎరువులుగా వ్యవసాయం కోసం ఉపయోగిస్తారు. (Red Fort Blast) దేశంలో ఇది కేవలం లైసెన్స్ కలిగిన విక్రేతల ద్వారా మాత్రమే అమ్మబడుతుంది. నిపుణుల ప్రకారం, ఇది పలు పరిశ్రమలలో చట్టబద్ధ ప్రయోజనాల కోసం వాడినా, పేలుడు పదార్థంగా దుర్వినియోగం అయ్యే అవకాశాల వల్ల కఠిన నియంత్రణలు అమల్లో ఉంటాయి. పాత దిల్లీ తిలక్ బజార్లో లైసెన్స్ ఉన్న వ్యాపారులు కూడా ఈ రసాయనాన్ని నగరంలో నిల్వ చేయరు లేదా అమ్మరని వెల్లడించారు.
విచారణలో భాగంగా నిందితులు అమోనియం నైట్రేట్ను దిల్లీ వెలుపల హర్యాణాలోని సోహ్నా, గురుగ్రామ్, నుహ్ ప్రాంతాల దుకాణాల నుంచి కొనుగోలు చేసినట్టు తెలిసింది. అమోనియం నైట్రేట్ గతంలో భారత్లో జరిగిన అనేక ఉగ్రదాడుల్లో ఉపయోగించారు—1996, 1997 ఢిల్లీ సీరియల్ బ్లాస్ట్స్ సహా పలువురు దాడుల్లో దీని ఆనవాళ్లు కనిపించాయి. నేటికీ అనేక ఉగ్రగుంపులు తయారుచేసే IEDల్లో ఇది ముఖ్యమైన భాగమే.
Read also: CII summit 2025: ఏపీలో పెట్టుబడి పెట్టనున్న Hwaseung కంపెనీ
ఈ రసాయనంపై యాక్సెస్ కూడా తీవ్రంగా నియంత్రించబడుతుంది. (Red Fort Blast) జిల్లా కలెక్టర్ అనుమతితో గరిష్టంగా 30 మెట్రిక్ టన్నుల వరకు మాత్రమే నిల్వ చేసుకోవచ్చు. అంతకంటే ఎక్కువ పరిమాణానికి PESO (Petroleum and Explosives Safety Organisation) ప్రత్యేక అనుమతులు అవసరం. కొనుగోలు చేసే వారు వినియోగ ఉద్దేశ్యాన్ని స్పష్టంగా ప్రకటించాలి. ప్రభుత్వ SETT (System for Explosive Tracking and Tracing) వ్యవస్థ ద్వారా అన్ని లావాదేవీలు మానిటర్ చేయబడతాయి. అయినప్పటికీ, చట్టవిరుద్ధ కొనుగోళ్లు ఇంకా కొనసాగుతూనే ఉన్నాయని అధికారులు చెబుతున్నారు.
ఫొరెన్సిక్ నిపుణులు మరో అంశాన్ని వివరించారు: పేలుడు పదార్థం శక్తివంతం కావాలంటే అందులో ఆక్సిజన్ అటమ్స్ ఉండాలి. అమోనియం నైట్రేట్లో మూడు ఆక్సిజన్ అటమ్స్, TNTలో తొమ్మిది ఆక్సిజన్ అటమ్స్, RDXలో ఇంకా ఎక్కువ ఆక్సిజన్ అటమ్స్ ఉంటాయి. TATP కూడా బహుళ రసాయనాలతో మిళితం అవుతూ ఆక్సిజన్ సమృద్ధిగా కలిగి ఉండటం వలన డెటోనేట్ అవుతుంది.
నవంబర్ 10 పేలుడులో నిందితులు అమోనియం నైట్రేట్ను TATPతో కలిపి శక్తివంతమైన (Red Fort Blast)మిశ్రమంగా మార్చినట్లు దర్యాప్తు బృందాలు భావిస్తున్నాయి. యునైటెడ్ స్టేట్స్లో 1995లో జరిగిన ఓక్లహోమా సిటీ బాంబింగ్లో కూడా ఇదే రకమైన ANFO (Ammonium Nitrate-Fuel Oil) మిశ్రమం వాడారు. 2015 పారిస్ ఆత్మాహుతి దాడి, 2001లో జరిగిన ‘షూ బాంబర్’ ఘటనల్లో కూడా TATPని ఉగ్రవాదులు ఉపయోగించారు.
దిల్లీ జాయింట్ పోలీస్ కమిషనర్ (సెంట్రల్ రేంజ్) మధుర్ వర్మ ప్రకారం, ఇటువంటి ప్రమాదకర రసాయనాలు అమ్మకం కాకుండా పోలీసులుచేస్తున్నారు. తిలక్ బజార్ సహా పాత దిల్లీలోని రసాయన వ్యాపారులతో, లైసెన్స్డ్ విక్రేతలతో సమావేశం ఏర్పాటు చేసి జాగ్రత్తలు తీసుకుంటున్నట్లు తెలిపారు.
ఈ సమావేశంలో ప్రస్తుతం అమ్ముడవుతున్న రసాయనాల మ్యాపింగ్, పేలుడు పదార్థాల (Red Fort Blast)తయారీలో దుర్వినియోగం అయ్యే కెమికల్స్ గుర్తింపుతో పాటు సరఫరా గొలుసులో ఉన్న లోపాలను మూసివేయడానికి అవసరమైన చర్యలు చర్చించనున్నారు. విక్రేతల రికార్డులు, స్టాక్ ఆడిట్లు, అనుమానాస్పద కొనుగోళ్లపై వెంటనే హెచ్చరికలు పంపించే విధంగా వ్యవస్థను మరింత బలపడేలా ప్రయత్నాలు జరుగుతున్నాయి.
Read hindi news : hindi.vaartha.com
Epaper : epapervaartha.com
Read also :