భారత ఆర్థిక వ్యవస్థ 2024-25 ఆర్థిక సంవత్సరంలో వేగంగా అభివృద్ధి చెందుతోంది. అక్టోబర్-డిసెంబర్ త్రైమాసికంలో (Q3FY25) GDP వృద్ధి 6.2 శాతంగా నమోదైంది. ఇది గత త్రైమాసికం (జూలై-సెప్టెంబర్) 5.6 శాతం కంటే మెరుగ్గా ఉండటంతో, భారత ఆర్థిక వ్యవస్థ స్థిరంగా ముందుకు సాగుతోందని సూచిస్తోంది.
గణాంక విశ్లేషణ
జాతీయ గణాంక కార్యాలయం (NSO) ఫిబ్రవరి 28న విడుదల చేసిన డేటా ప్రకారం, భారతదేశ ఆర్థిక వ్యవస్థ ఈ త్రైమాసికంలో 6.2 శాతం వృద్ధి సాధించింది.
Q3-FY25 GDP వృద్ధి – 6.2 శాతం
Q2-FY25 GDP వృద్ధి – 5.6 శాతం
Q3-FY24 GDP వృద్ధి – 9.5 శాతం
2024-25 సంవత్సరానికి అంచనా – 6.5 శాతం
2023-24 సంవత్సరానికి సవరించిన GDP వృద్ధి – 9.2 శాతం
NSO జనవరి 2025లో విడుదల చేసిన ప్రాథమిక అంచనాల ప్రకారం, 2024-25 సంవత్సరానికి GDP వృద్ధి 6.4 శాతంగా ఉండొచ్చని అంచనా వేసింది. తాజా అంచనాలో దీనిని 6.5 శాతానికి పెంచింది.
GDP పెరుగుదలకు ప్రధాన కారణాలు
GDP వృద్ధికి ప్రధానంగా కొన్ని అంశాలు సహకరించాయి.
- ప్రభుత్వ పెట్టుబడులు & మౌలిక సదుపాయాలు
ప్రభుత్వం మౌలిక సదుపాయాల అభివృద్ధిపై భారీగా ఖర్చు చేసింది.
రోడ్లు, రైల్వే, మెట్రో ప్రాజెక్టులు, ఎయిర్ పోర్టుల నిర్మాణం వేగంగా సాగుతున్నాయి.
కేంద్ర ప్రభుత్వ పథకాలు (PM Gati Shakti, National Infrastructure Pipeline) ఆర్థిక వ్యవస్థకు బలాన్ని చేకూర్చాయి. - పట్టణ వినియోగం పెరుగుదల
పట్టణ ప్రజల ఆదాయంలో పెరుగుదలతో వినియోగం పెరిగింది.
ఈ-కామర్స్, ఆటోమొబైల్, గృహ వినియోగ వస్తువుల (FMCG) రంగాల్లో గణనీయమైన వృద్ధి.
పెరుగుతున్న ఉద్యోగ అవకాశాలు, జీతాల పెంపుతో కొనుగోలు సామర్థ్యం పెరిగింది. - సేవల రంగం అభివృద్ధి
సేవల రంగం భారతదేశ GDPలో ప్రధాన భాగం.
టూరిజం, హాస్పిటాలిటీ, ఐటీ, బ్యాంకింగ్ రంగాల్లో అభివృద్ధి జరిగింది.
ఆన్లైన్ సేవలు, ఫ్రీలాన్స్ మార్కెట్, స్టార్టప్ ఎకోసిస్టమ్ కూడా సేవల రంగాన్ని బలోపేతం చేశాయి. - ఎగుమతుల (Exports) పెరుగుదల
భారతదేశం టెక్స్టైల్, ఫార్మా, ఇంజనీరింగ్ వస్తువులు, ఐటీ సేవలను పెద్ద ఎత్తున ఎగుమతి చేస్తోంది.
గ్లోబల్ డిమాండ్ పెరగడం, మేక్ ఇన్ ఇండియా వంటి పథకాలు ఎగుమతులకు సహాయపడ్డాయి.
ప్రపంచ పరిస్థితులు & భారతదేశ ఆర్థిక ప్రభావం
అమెరికా & యూరోపియన్ ఆర్థిక వ్యవస్థల అనిశ్చితి: భారత ఎగుమతులపై కొంత ప్రభావం చూపింది.
చైనాలో మందగమనం: భారతదేశ పరిశ్రమలకు కొంత ప్రేరణ ఇచ్చింది, అయితే సరఫరా గొలుసు సమస్యలు ఉనికిలో ఉన్నాయి. రష్యా-ఉక్రెయిన్ యుద్ధం, మధ్యప్రాచ్య సంఘర్షణలు: చమురు ధరలు పెరగడం వల్ల ద్రవ్యోల్బణం పెరిగింది.
భవిష్యత్తు అంచనాలు & సవాళ్లు
- వృద్ధి అవకాశాలు
భారత ప్రభుత్వ విధానాలు: ఉత్పత్తి ఆధారిత ప్రోత్సాహకాలు (PLI), మౌలిక సదుపాయాల నిధులు వృద్ధికి సహాయపడతాయి.
స్టార్టప్ ఎకోసిస్టమ్: పెరుగుతున్న స్టార్టప్ల సంఖ్య భారత ఆర్థిక వ్యవస్థకు కొత్త దిశనిస్తుంది.
FDI పెరుగుదల: విదేశీ ప్రత్యక్ష పెట్టుబడులు (FDI) భారతీయ పరిశ్రమల వృద్ధికి తోడ్పడతాయి. - ప్రధాన సవాళ్లు
ద్రవ్యోల్బణం నియంత్రణ: ధరల స్థిరత్వం సాధించడం అత్యంత కీలకం.
బ్యాంకింగ్ & ఫైనాన్స్: బ్యాంకింగ్ రంగం ఆరోగ్యంగా ఉండడం కీలకం.
పరిశ్రమల వృద్ధి: తయారీ రంగం మరింత బలోపేతం కావాలి.
భారత ఆర్థిక వ్యవస్థ భవిష్యత్తు దిశ
2024-25లో భారతదేశ GDP వృద్ధి 6.5% స్థాయికి చేరుకునే అవకాశం ఉంది.
ప్రభుత్వ వ్యయం, సేవల రంగం, ఎగుమతుల పెరుగుదల ఈ వృద్ధికి ప్రధాన కారణాలుగా మారతాయి.
సబ్సిడీలు, ప్రభుత్వ వ్యయ నియంత్రణ, సరైన విధానాల ద్వారా ద్రవ్యోల్బణాన్ని అదుపు చేయడం అవసరం. భారత ఆర్థిక వ్యవస్థ 2024-25లో స్థిరంగా ముందుకు సాగుతోంది. ప్రభుత్వం తీసుకుంటున్న చర్యలు, పెట్టుబడులు, వినియోగంలో పెరుగుదలతో భారత్ ప్రపంచంలో అతిపెద్ద & వేగంగా అభివృద్ధి చెందుతున్న ఆర్థిక వ్యవస్థగా నిలవనుంది.