విశాఖపట్నం (Visakhapatnam) నగరం అనేది ఆంధ్రప్రదేశ్లోనే కాదు, దేశవ్యాప్తంగా కూడా అభివృద్ధి చెందుతున్న ప్రధాన నగరాలలో ఒకటిగా నిలుస్తోంది. పరిశ్రమలు, ఐటీ రంగం, పోర్టులు, స్మార్ట్ సిటీ ప్రాజెక్టులు, తాజా గ్లోబల్ గ్రీన్ యానకా వంటి పెట్టుబడుల ద్వారా విశాఖ అభివృద్ధి బాటలో దూసుకుపోతున్న తరుణంలో నగర ట్రాఫిక్ సమస్యలు, రోడ్డు దూకుడు (congestion) కీలక సమస్యలుగా మారుతున్నాయి. ఈ నేపథ్యంలో, రాష్ట్ర ప్రభుత్వం మెట్రో రైలు ప్రాజెక్టును ప్రారంభించడం ద్వారా ప్రయాణికులకు సురక్షితమైన, వేగవంతమైన, హితమైన ప్రయాణాన్ని అందించేందుకు చర్యలు చేపట్టింది.
డబుల్ డెక్కర్ కాన్సెప్ట్ — విభిన్నతకు మారుపేరు
ప్రపంచంలోనే కొన్ని నగరాలలో మాత్రమే అమలవుతున్న ‘డబుల్ డెక్కర్ మెట్రో’ (Double Decker Metro) కాన్సెప్ట్ను విశాఖలో అమలు చేయడం గర్వకారణంగా చెప్పుకోవచ్చు. దీనిలో ఒకే నిర్మాణ వ్యవస్థలో మూడు లెవళ్లను ఏర్పాటు చేయడం విశేషం. నూతన విధానంలో భాగంగా నగర నడిబొడ్డున నాలుగు వరుసల పైవంతెనలు రానున్నాయి.
ట్రాఫిక్ భారం తగ్గించేందుకు సమగ్ర ప్రణాళిక
విశాఖ నగరానికి మెట్రో అవసరం ఎంతగానో ఉంది. ప్రయాణికుల రద్దీ తగ్గించేందుకు, భద్రతతో కూడిన సౌకర్యవంతమైన రవాణా అందించేందుకు మెట్రో రైలు కీలక పాత్ర పోషించనుంది. అయితే మెట్రో నిర్మాణానికి అవసరమైన స్థలం నగరంలో అందుబాటులో లేకపోవడంతో, రోడ్డు పైభాగంలోనే వంతెనల పై భాగంగా మెట్రో నిర్మించేందుకు ‘డబుల్ డెక్కర్’ విధానాన్ని రాష్ట్ర ప్రభుత్వం ఎంపిక చేసింది.
ఏపీఎంఆర్సీ – ఎన్హెచ్ఏఐ సంయుక్త భాగస్వామ్యం
వాస్తవానికి జాతీయ రహదారుల ప్రాధికార సంస్థ (ఎన్హెచ్ఏఐ) ఇప్పటికే విశాఖలో 12 పైవంతెనల ప్రణాళికను సిద్ధం చేసింది. గతంలో 12 పైవంతెనలు నిర్మించాలని ప్రణాళిక వేసింది. మధురవాడ నుంచి లంకెలపాలెం మధ్య వీటి నిర్మాణానికి డీపీఆర్ కూడా సిద్ధం చేసింది. అయితే, ఇదే సమయంలో మెట్రో పనులు కూడా చేపడితే రెండు వేర్వేరు నిర్మాణాలతో ఇబ్బందులు తలెత్తడంతో పాటు, ఖర్చు కూడా అధికమవుతుందని భావించారు. రెండు ప్రాజెక్టులను సంయుక్తంగా చేపట్టడం ద్వారా స్థలంతో పాటు ఖర్చు కూడా ఆదా అవుతుందని అధికారులు నిర్ణయానికి వచ్చారు.
ఆసియా మౌలిక వసతులు పెట్టుబడుల బ్యాంకు (AIIB) ఆసక్తి
ఈ మార్పుల నేపథ్యంలో నాలుగు వరుసల పైవంతెనలు, మెట్రో లైనుకు కలిపి ఒకే సమగ్ర ప్రాజెక్టు నివేదిక (డీపీఆర్) తయారుచేయడానికి అనువైన కన్సల్టెంట్ నియామకం కోసం ఏపీ మెట్రో రైలు కార్పొరేషన్ (ఏపీఎంఆర్సీ) తాజాగా ఆసక్తిగల సంస్థల నుంచి దరఖాస్తులు కోరింది. ఆసియా మౌలిక వసతులు, పెట్టుబడుల బ్యాంకు (ఏఐఐబీ) ప్రతినిధులు ఈ ప్రాజెక్టుకు రుణం ఇచ్చేందుకు ఆసక్తి చూపడం, వారు ఏపీఎంఆర్సీ మేనేజింగ్ డైరెక్టర్ రామకృష్ణారెడ్డితో కలిసి విశాఖలో పర్యటించడం ఈ ప్రాజెక్టుకు మరింత ప్రాధాన్యతను చేకూర్చింది.
నాగ్పూర్ డబుల్ డెక్కర్ను నమూనాగా
నాగ్పూర్లో ఇప్పటికే డబుల్ డెక్కర్ విధానం విజయవంతమైంది. ఆ ప్రాజెక్టుకు డీపీఆర్ తయారుచేసిన సంస్థ నుంచి అవసరమైన వివరాలను సేకరించి, జాతీయ రహదారుల సంస్థ అధికారులకు ఏపీఎంఆర్సీ సమర్పించింది. దీంతో ఈ ప్రాజెక్టు నిర్మాణ వ్యయాన్ని ఏపీ మెట్రో రైలు కార్పొరేషన్, ఎన్హెచ్ఏఐ సంయుక్తంగా భరించేలా ప్రణాళికలు సిద్ధమవుతున్నాయి. మొత్తం ప్రాజెక్టు పర్యవేక్షణ బాధ్యతలను ఏపీఎంఆర్సీ చేపట్టనుంది.
మొదటి దశలో మూడు కారిడార్లు
ఈ ప్రాజెక్టు మొత్తంగా 140.13 కిలోమీటర్ల మేర ప్రతిపాదించబడినప్పటికీ, తొలి దశలో 46.23 కిలోమీటర్లలో మూడు కారిడార్లలో నిర్మాణం చేపడుతున్నారు. ఈ మొదటి దశలో సుమారు 20.16 కిలోమీటర్ల మార్గాన్ని డబుల్ డెక్కర్ విధానంలో అంటే కింద రోడ్డు, దానిపై ఫ్లైఓవర్, ఆపైన మెట్రో ట్రాక్ వచ్చేలా నిర్మిస్తారు. ముఖ్యంగా మధురవాడ నుంచి తాటిచెట్లపాలెం వరకు, అలాగే గాజువాక నుంచి స్టీల్ప్లాంట్ మధ్య ఈ రెండు భారీ డబుల్ డెక్కర్ వంతెనలు రూపుదిద్దుకోనున్నాయి. ఈ నిర్మాణం పూర్తయితే, ఇది ఆసియా ఖండంలోనే అత్యంత పొడవైన మెట్రో డబుల్ డెక్కర్గా గుర్తింపు పొందే అవకాశం ఉంది.
ఈ ప్రాజెక్టు పూర్తి కాగానే, ఆసియా ఖండంలోనే అత్యంత పొడవైన మెట్రో డబుల్ డెక్కర్ వంతెనగా విశాఖ ప్రాజెక్టు గుర్తింపు పొందనుంది. ప్రత్యేకంగా మొదటి దశ కింద కొమ్మాది-స్టీల్ప్లాంట్, గురుద్వారా-పాతపోస్టాఫీసు, తాటిచెట్లపాలెం-చినవాల్తేరు అనే మూడు కారిడార్లకు ప్రణాళిక సిద్ధం చేశారు. కొమ్మాది-స్టీల్ప్లాంట్ మధ్య నిర్మించే 34.40 కిలోమీటర్ల కారిడార్లోనే ఈ డబుల్ డెక్కర్ ట్రాక్ రానుంది. మధురవాడ నుంచి తాటిచెట్లపాలెం వరకు 15.06 కిలోమీటర్ల మార్గంలో నిర్మించే డబుల్ డెక్కర్ వంతెన, ఎన్హెచ్ఏఐ ప్రణాళికలోని 8 పైవంతెనలను అనుసంధానిస్తూ ఒకే వంతెనగా రూపుదిద్దుకోనుంది. మరో డబుల్ డెక్కర్ వంతెన గాజువాక నుంచి స్టీల్ప్లాంటు మధ్య నిర్మించనున్నారు.
Read also: Workers Strike : 22 నుంచి ఏపీలో మున్సిపల్ కార్మికుల సమ్మె